Photosynkyria 2003: Ίχνη: Αντικείμενο και παρελθόν

Ίχνη. Αντικείμενο και παρελθόν. Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, συνεχίζοντας την πολυετή πετυχημένη παράδοση κάθε Φεβρουάριο των διεθνών φωτογραφικών συναντήσεων "Photosynkyria", παρουσιάζει το πρόγραμμα της 15ης επετειακής διοργάνωσης. Η περσινή, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Eric Auzoux, πραγματεύτηκε τη σύγχρονη εξέλιξη της ανθρωπιστικής φωτογραφίας στον ιστορικό απόηχο του Edward Steichen. Η φετινή κινείται σχεδόν στον αντίποδα, ερευνώντας σε μια σειρά εκθέσεων την έννοια του αντικειμένου αλλά και αυτή του χώρου, κάτω από τον γενικό τίτλο "Ίχνη: Αντικείμενο και Παρελθόν". Το αντικείμενο είναι στενά συνδεδεμένo με την ιστορία της τέχνης από την αυγή σχεδόν του ανθρώπινου πολιτισμού: το αντικείμενο ως καλλιτεχνικό θέμα αλλά και τελικό προϊόν της καλλιτεχνικής δημουργίας. Η φωτογραφία από το 19ο αιώνα που εμφανίστηκε κληρονόμησε αλλά και μετεξέλιξε με πολλούς και ενδιαφέροντες τρόπους μέχρι σήμερα την απεικόνιση του αντικειμένου και τη θεματογραφία της νεκρής φύσης. Οι ατομικές εκθέσεις που εκδηλώνονται με άξονα την αναπαράσταση του αντικειμένου περιλαμβάνουν το έργο των: Barbara Crane, Viktor Koen, Eberhard Grames, Angela Moore, Jean Dieuzaide, Chema Madoz, Όλγα Καλούση, Νικολέτα Ζήση, Μαρή Εμπειρίκου, Θοδωρή Τέμπου, Χάρη Ζεβλάρη και άλλων καλλιτεχνών. Ο Γιάννης Σταθάτος αντίστοιχα επιμελείται μια διεθνή ομαδική έκθεση με τίτλο "Αρχαιολογίες" που παρουσιάζεται στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, αντιμετωπίζοντας τη φωτογραφία και την αρχαιολογία ως δύο συστήματα επανάκτησης του παρελθόντος αλλά και ταξινόμησης ορισμένων πτυχών του κόσμου. Και τα δύο όμως συστήματα, που βασίζονται στην ανάγνωση και ερμηνεία λειψάνων, παραμένουν στο έλεος της υποκειμενικής ερμηνείας. Όπως σημειώνει ο επιμελητής, κάθε γενιά αναζητάει - και μοιραία βρίσκει - επιβεβαίωση όσων αυτή θεωρεί σημαντικών στο παρελθόν. Στην έκθεση συμμετέχουν οι: Ελένη Μαλιγκούρα, Jean-Daniel Pollet, Alain Ceccaroli, Στέργιος Καράβατος, Λίζη Καλλιγά, Ian Walker, Keith Arnatt, Εριέτα Αττάλη, Joan Fontcuberta, Θωμάς Γερασόπουλος, Σωκράτης Μαυρομμάτης, Άρις Γεωργίου, Χρήστος Κουκέλης, Kai-Olaf Hesse, Anthony Hernandez, Gabriele Basilico, Vasco Ascolini. Στο ίδιο πλαίσιο, της ευρύτερης σχέσης αρχαιολογίας και φωτογραφίας παρουσιάζονται επίσης και οι εκθέσεις δυο σημαντικών Ιταλών φωτογράφων: του Gabriele Basilico στο Πολιτιστικό Κέντρο της Εθνικής Τράπεζας και του Vasco Ascolini στο Γενί Τζαμί. Στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης παρουσιάζεται αντίστοιχα μια ομαδική έκθεση που προσεγγίζει επίσης την έννοια του αντικειμένου μέσα από έργα της μόνιμης συλλογής του Μουσείου. Η έκθεση, την οποία επιμελούνται οι Ηρακλής Παπαϊωάννου και Κωστής Αντωνιάδης, περιλαμβάνει έργα κυρίως ελλήνων αλλά και ξένων δημιουργών, που πραγματεύονται το θέμα του αντικειμένου, μέσα από μια ευρεία ποικιλία προσεγγίσεων που περιλαμβάνουν την ανάγνωση της ιστορίας, τη φορμαλιστική μελέτη, πειραματικές ή αντισυμβατικές θεωρήσεις, την κοινωνιολογική ή σημειολογική ανάλυση, την ψηλάφηση εννοιών όπως η ιερότητα ή ο φετιχισμός. Η φωτογραφία, ίχνος της ύλης και η ίδια, ερευνά εδώ αντικείμενα φορτισμένα από καθημερινές ή τελετουργικές χρήσεις και μια ιδιαίτερη, προσωπική ή φανταστική αύρα. Στην έκθεση περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, έργα των: Γιάννη Στυλιανού, Vasco Ascolini, Sean Kernan, Γιώργου Δεπόλλα, Στέλιου Ευσταθόπουλου, Πάνου Βαρδόπουλου, Νατάσσας Μαρκίδου. Όπως κάθε χρονιά, το εκθεσιακό πρόγραμμα εμπλουτίζεται και ολοκληρώνεται με μια ακόμη ομάδα εκθέσεων που πραγματεύονται ελεύθερα φωτογραφικά θέματα, χωρίς να στεγάζονται κάτω από μια κοινή θεματική. Φέτος στο πλαίσιο αυτό φιλοξενούνται μεταξύ άλλων οι εκθέσεις των Παύλου Γιαταγαντζίδη, Μανόλη Μαραγκούλη, Μανόλη Πρινιανάκη, Ιωάννας Φωτιάδου καθώς και άλλων καλλιτεχνών. Ομοίως, συνεχίζοντας μια παράδοση ετών στις εκδηλώσεις λόγου, την Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2003 στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε σειρά διαλέξεων με ομιλητές τους Matthias Harder, Kai-Olaf Hesse, Barbara Crane, Angela Moore και Ian Walker. Το πρόγραμμα του οποίου ο θεματικός άξονας αναπτύχθηκε παραπάνω στις βασικές του γραμμές, εμπνεύστηκε και σχεδίασε ο αποχωρήσας Διευθυντής του Μουσείου κ. Άρις Γεωργίου. Το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης αισθάνθηκε την αυτονόητη υποχρέωση να το υλοποιήσει όπως σχεδιάστηκε με σεβασμό προς την καλλιτεχνική σύλληψη του Άρι Γεωργίου, που υπήρξε άλλωστε ο δημιουργός της "Photosynkyria" και διευθυντής της όλα αυτά τα χρόνια, καθώς και πρώτος καλλιτεχνικός διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.