Ηθική

Σπινόζα (Spinoza), Βικέντριος Βαρούχ. Μέγας Ιουδαίος φιλόσοφος (1632-1677). Εγγεννήθη εν Αμστελαδάμω και κατήγετο εξ Ιουδαίων μεταναστευσάντων εις Ολλανδίαν εξ Ισπανίας. Κατ' αρχάς προωρίζετο να γίνη ραββίνος, οι δε ομόθρησκοι αυτού εστήριζον επ' αυτού πολλάς και μεγάλας ελπίδας. Αλλ' αι ιδέαι αυτού καθίστανται από έτους εις έτος ελευθερώτεραι και απεκρυσταλλώθησαν τέλος εν τη "Θεολογικό- πολιτική πραγματεία" αυτού. Εν τω συγγράμματι αυτού τούτω απαιτεί ανεξιθρησκείαν, ελευθερίαν σκέψεως και λόγου όσον αφορά την θρησκείαν και ιστορικήν κριτικήν της αγίας Γραφής. Αι προσπάθειαι των ομοφύλων αυτού, οίτινες μεταχειρίζονται όλα τα μέσα προς επαναφοράν αυτού εις την οδόν της παραδόσεως, αποβαίνουσι μάταιαι. Ούτε αι απειλαί ούτε η απόπειρα δωροδοκίας και φόνου ίσχυσαν, όπως μεταβάλουν τας ιδέας του. Διά τούτο αφορίζουν τέλος αυτόν, εικοσιτετραετή την ηλικίαν, από της συναγωγής. Έκτοτε, μισούμενος υπό των συντηρητικών κύκλων όλων των ομολογιών, ζη, αυστηρώς μονήρη βίον, κατ' αρχάς μεν εν τη εξοχή, τέλος δε εν Χάγη όπου αποζή εκ της κατεργασίας οπτικών υαλών, αποκρούων τας χρηματικάς αρωγάς των φίλων και αποποιηθείς και την θέσιν καθηγητού εν τω πανεπιστημίω της Αϊδελδέργης, επειδή επεθύμει να διατηρήσεη πλήρως την φιλοσοφικήν του ανεξαρτησίαν.