Ιστορία της κινέζικης φιλοσοφίας. Τόμος δεύτερος

Από τον δεύτερο τόμο της Ιστορίας της Κινέζικης φιλοσοφίας, θα γίνει αντιληπτή η απροθυμία με την οποία και οι ενθουσιώδεις ακόμη κινέζοι μεταρρυθμιστές του 19ου αιώνα υποχρεώνονταν να παραδεχθούν τη χρησιμότητα, για την πρόοδο της Κίνας, των φιλοσοφικών και πολιτικών ιδεών της Ευρώπης. Θα φανεί ακόμη πόσο δύσκολο τους ήταν να τις προωθήσουν γιατί τούτο προϋπέθετε τη μερική έστω εγκατάλειψη της πεποίθησης ότι η σινική κουλτούρα ήταν η μόνη στον κόσμο· το γεγονός αυτό ανάγκαζε τους στοχαστές να διαστρέφουν τα μηνύματα της κομφουκιανής φιλοσοφίας. Έπρεπε ν' αποδείξουν ότι η δημοκρατία και το συνταγματικό πολίτευμα στο οποίο απέβλεπαν οι μεταρρυθμιστές μπορούσε να θεμελιωθεί και στις γηγενείς ιδέες χωρίς την ανάγκη προσφυγής στις ευρωπαϊκές. Ο αναγνώστης θα δει επίσης ότι ο κομμουνισμός που είχε αρχικά πολεμήσει τον κομφουκιανισμό, τον οποίο στην συνέχεια τελείως καταδίκασε η Μορφωτική επανάσταση, επανέρχεται ήδη σε μια πιο συνετή προσπέλαση του ζητήματος. Απορρίπτει μόνο όσα είναι ομολογουμένως αναχρονιστικά και βλαβερά για την πρόοδο, αλλά δέχεται, μερικά τουλάχιστον, ό,τι πολύτιμο είχε να προσφέρει. Ουσιαστικά η μελέτη εκτείνεται ως το 1911, χρόνο της επανάστασης του Sun Yat-sen. Από κει και πέρα περιορίζεται στην ιστορία της διεισδύσεως των μαρξιστικών ιδεών και των διακυμάνσεων της τοποθέτησης της Νέας Κίνας μεταξύ 1949 και 1981 έναντι στην παραδοσιακή κουλτούρα.