Το ταξίδι του Bilge Karasu σε τόπους αυτογνωσίας

«Στο μοναστήρι, στην πρωτεύουσα, μεταξύ των ανθρώπων, αυτό το αδιόρατο χαμόγελο θα λογαριαζόταν σαν χαμόγελο. Κάποτε... όταν ζούσε ανάμεσα σε ανθρώπους... έως χθες, όταν τελικά κατάλαβε ότι έκανε τον εαυτό του να πιστεύει, ότι παραπλάνησε τον εαυτό του να νομίζει ότι πίστευε ότι ανήκε σε μια κοινότητα». «Και τι γίνεται όταν ο σκλάβος αγαπά τόσο πολύ τον αφέντη του που επιθυμεί να πεθάνει από το χέρι του αφέντη του; Και τι γίνεται εάν ο σκλάβος που το έσκασε επιστρέψει στον αφέντη του παρακαλώντας τον να πεθάνει από το χέρι του;» Ο Bilge Karasu (1930-1995), ένας σχετικά άγνωστος συγγραφέας στο ελληνικό κοινό, διαθέτει μια ιδιαίτερη και συναρπαστική σχέση μεταξύ της γλώσσας που χρησιμοποιεί στα γραπτά του με την αντίληψη που έχει για τον κόσμο που τον περιβάλλει. Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να ρίξει φως ακριβώς σε αυτή την έλλειψη, ελπίζοντας ότι θα ακολουθήσουν και άλλοι ερευνητές. Ο Karasu, εξετάζοντας, αποδομώντας και ανασυνθέτοντας τα δομικά στοιχεία της τουρκικής γλώσσας, δίνει νέα πνοή σε αυτήν και προσφέρει νέους νοηματικούς ορίζοντες στους αναγνώστες. Αποτελώντας μέρος ενός μεγάλου «κύματος» συγγραφέων οι οποίοι παρουσίασαν έναν νέο τρόπο αφήγησης (Ahmet Hamdi Tanpınar, Peyami Safa, Sezai Karakoç, Oğuz Atay, Lale Müldür, Orhan Pamuk, Rasim Özdenören, Turan Koç, Gökhan Özcan, κ.ά.), δημιουργεί νέα ερωτήματα, τα οποία ταυτόχρονα ανοίγουν νέους ορίζοντες στη σκέψη του αναγνώστη. Για τον αναγνώστη που συναντά πρώτη φορά τον Karasu είναι βέβαιο ότι θα παραξενευτεί με το ύφος του, γιατί τα νοήματα είναι συγκαλυμμένα, κρυπτικά και σχεδόν... «υπνωτιστικά». Το βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη και τρεις αφηγήσεις («Νησί», «Λόφος», «Μουριές») των οποίων ο συνδετικός δεσμός είναι τα θεμελιώδη θεματικά δίπολα που χαρακτηρίζουν τα κείμενα του Bilge Karasu: πίστη-δόγμα, εικονικό–ανεικονικό, πρόσωπο–απρόσωπο, ελευθερία-υποταγή. Στις δύο πρώτες αφηγήσεις, με φόντο το Βυζάντιο του 8ου αιώνα και την Εικονομαχία, κυριαρχούν τα πρόσωπα δύο μοναχών, του Ανδρόνικου και του Ιωακείμ, που έχουν διαφορετικούς χαρακτήρες. Στο δεύτερο μέρος φόντο είναι η Κωνσταντινούπολη του 20ού αιώνα και πρωταγωνιστές ο ίδιος ο συγγραφέας, η ιταλίδα Τζούλια και οι μνήμες του από τη δεκαετία του 1930 αλλά και από την αναβίωση των πολιτικών αναταραχών της Τουρκίας κατά τη δεκαετία του 1960.