Ο Χριστός κτιστός και άκτιστος

Κεντρικό ζήτημα των εργασιών της Συνόδου ήταν το Πρόσωπο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Στο σημερινό κόσμο κείμενα, λόγοι και σκέψεις επιχειρούν να Τον εντάξουν σε συστήματα φιλοσοφικών θεωριών ή θρησκευτικών εμπειριών με το αιτιολογικό ότι Αυτός είναι "τα πάντα εν πάσι". Ευθύνη των Συνοδικών Πατέρων ήταν να χαράξουν τη διακριτή γραμμή μεταξύ ορθοδοξίας και κακοδοξίας και να υποστηρίξουν ένα πλέγμα σχέσεων μεταξύ κτιστού και Ακτίστου, το οποίο απαραίτητα θα έπρεπε να ανταποκρίνεται προς το δόγμα της Αγίας Τριάδος και προς την "εκ του μη όντος" δημιουργία, που δηλώνουν την απόσταση Θεού και ανθρώπου και συνάμα τη μεταξύ τους σχέση. Επιμελούμενοι το μυστήριο της πίστεως απέρριψαν "πομπάς λόγων", χωρίς να αναλίσκονται σε διαμάχες, που σχεδόν πάντοτε έχουν οδυνηρά αποτελέσματα· τη διαίρεση του σώματος των πιστών και τη δημιουργία ετερόδοξων σχηματισμών και αιρέσεων. Για το λόγο αυτό, στις σελίδες που ακολουθούν, έχουν το λόγο επίσης Χριστιανοί επίσκοποι, μεγάλες και ενδιαφέρουσες προσωπικότητες που, δυστυχώς, ακολουθώντας αντίστροφη πορεία έχασαν το Ορθόδοξο όνομα. Παράλληλα με την αυστηρή στάση τους απέναντι στην ερμηνευτική μέθοδο, οι Πατέρες στάθηκαν και απέναντι στον Αυτοκράτορα και απέρριψαν κάθε θεολογική προσποίηση χάριν, δήθεν, της ενότητας της αυτοκρατορίας. Από το άλλο μέρος καμμία αυτοκρατορική απόφαση δεν ίσχυσε, ώστε να κάνει τον Χριστό περισσότερο Θεό και λιγότερο άνθρωπο, πράγμα που σημαίνει ότι, καθώς οι αιώνες απέδειξαν, το δόγμα δεν έχει αφεντικό.