Ο πεζογράφος και το πιθάρι του

Άλλα είναι να γράφεις και να υποδύεσαι κι άλλο να γράφεις απροσχημάτιστα, χωρίς καμιά άλλη φιλοδοξία, πάρεξ της στιγμής εκείνης τη διάθεσή σου. Γράφεις για τον Δημήτρη Χατζή, τον Γιώργο Χειμωνά, τη Μέλπω Αξιώτη, τον Άρη Αλεξάνδρου, τον Γιάννη Ρίτσο· γράφεις για την εκδότρια Νανά Καλλιανέση· σχεδιάζεις τρία μικρά κομμάτια που θα μπορούσαν να είναι πεζογραφήματα, αλλά εσύ το ξέρεις ότι δεν είναι, τα γράφεις όμως για να τα δώσεις σε περιοδικά και αφιερώνεις τα δυο σε δυο φίλες σου, το άλλο, τώρα, στον πεζογράφο Γιώργο Ιωάννου· γράφεις πλήρης θυμού για τη μεταδικτατορική επιφάνεια - «θυμός δε από της θύσεως και ζέσεως της ψυχής έχοι αν τούτο το όνομα», λέει ο Σωκράτης στον Κρατύλο του Πλάτωνα· γράφεις δυο κομμάτια για την πεζογραφία που ίσως και να μην γράφονταν έτσι, εάν δεν είχες κατά νουν μια μάλλον αποδοκιμαστική κριτική για ένα βιβλίο σου, και να, λοιπόν, πόσο δραστικές και ουσιώδεις μπορούν να γίνονται οι κριτικές· κι ένα κομμάτι για τον Κρόνο που έτρωγε τα παιδιά του. Σύνολον δεκατρία κομμάτια, κατά χρονολογική σειρά, μέσα σε δέκα χρόνια, με σημειώσεις ημερολογιακές, σαν να 'γραψες ένα πεζογράφημα για σένα, ευχαριστώντας την καλή σου τύχη σ' έναν κόσμο θλιβερό. Συναισθηματισμοί! Διότι έτσι είσαι, διά βίου αφοσιωμένη στα όσα αποκόμισες - σκέφτεσαι τον Μανόλη Αναγνωστάκη και τη Νόρα που ζουν σοφοί στην Πεύκη. Με τους φίλους που λιγοστεύουν θα πορευτείς και με τους πεθαμένους σου, δυο τρία μυθιστορήματα θα γράψεις ακόμη· ούτε ολιγαρκής ούτε μετριόφρων. Δεν θα μπορούσες να μην ευχαριστήσεις τον Θανάση Θ. Νιάρχο, εμπνευστή και υπεύθυνο τούτης της αξιόλογης σειράς. Χάρη σ' αυτόν ορισμένες από τις σκόρπιες σελίδες σου έγιναν βιβλίο - "Ο πεζογράφος και το πιθάρι του". Μάρω Δούκα