Ο μέγας ιεροεξεταστής

Παγκόσμιο, διαχρονικό αριστούργημα το κεφάλαιο του «Μεγάλου ιεροεξεταστή», αποτελεί ένα λίβελο, το μεγάλο «κατηγορώ» του Ντοστογιέφσκι για τον απάνθρωπα καταπιεστικό, διεστραμμένα δολοφονικό ρόλο της εκκλησίας, στο όνομα μάλιστα της θρησκείας, παριστάνοντας τον επί γης εκπρόσωπο του «θεού», γράφοντας αυτή, αυθαίρετα τις «εντολές» του θεού, και πολεμώντας, αδυσώπητα, εγκληματικά, το υπέρτατο δικαίωμα του ανθρώπου: Ελεύθερα να σκέφτεται, να βούλεται, να πιστεύει όποιον «θεό» θέλει ή να μην πιστεύει.