Ο κόκκινος πλανήτης

Το 1908 που ο Αλεξάντρ Μπογκντάνοφ γράφει το πρώτο από τα δυο μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας, τον Κόκκινο Πλανήτη, ο αιώνας των κοινωνικών και τεχνολογικών ανατροπών έχει ήδη εισβάλει στη ζωή της Ευρώπης και της Ρωσίας, κάνοντας πολλούς να ονειρεύονται με τρόπο πρωτόγνωρο και ίσως έκτοτε ανεπανάληπτο. Δίνοντας λογοτεχνικό σχήμα στην αχαλίνωτη φαντασία και το ανήσυχο πολιτικό, επιστημονικό, καλλιτεχνικό δαιμόνιό του, και απηχώντας τις τολμηρές επαγγελίες των Ρώσων επαναστατών, ο συγγραφέας προσγειώνεται στον Άρη, ενάμιση σχεδόν αιώνα νωρίτερα από τις σημερινές ρομποτικές μηχανές, φιλοξενούμενος μιας ανώτερης μορφής ζωής κι ενός πολιτισμού, συγγενικού μας μεν, όχι ακριβώς δε. Εκεί παρατηρεί, συμμετέχοντας, τη ζωή των Αρειανών, η οποία διαθέτει όλα τα στοιχεία των σοσιαλιστικών ουτοπιών που οραματίστηκε η κοινωνική φιλοσοφία των περασμένων αιώνων: ελευθερία, ισότητα, δικαιοσύνη, αμοιβαίος σεβασμός, ελεύθερες ερωτικές σχέσεις, ατομικές ελευθερίες στη δουλειά, στη διασκέδαση, στη ζωή και στο θάνατο κ.λπ, και επιπρόσθετα πολύ υψηλό επίπεδο οργάνωσης σε όλους τους τομείς. Έκθαμβος παρατηρεί τα τεχνολογικά επιτεύγματα κάποια εκ των οποίων χρόνια αργότερα θα έμπαιναν ορμητικά στη ζωή μας: μηχανές μεταγραφής του ήχου σε έντυπο λόγο, ατομική ενέργεια και πολλαπλή (για το καλό και για το κακό) χρήση της, λέιζερ, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, συνθετικές ίνες κ.α. Ο Λεονίντ, ο άνθρωπος της Γης, αρχίζει να προσαρμόζεται και να ευτυχεί, όταν ξαφνικά όλα ανατρέπονται. Η φύση του Κόκκινου Πλανήτη προβάλλει τα όριά της, θέτει όρους για τη συνέχιση της ζωής, απαιτεί κατεπείγουσες λύσεις, οι ηγεσίες αντιμετωπίζουν διλήμματα του τύπου ή αυτοί ή εμείς, το έγκλημα έρχεται να ακυρώσει ένα ιδανικό σχέδιο και να θυμίσει την αποσβολωτική ανεπάρκεια του ατόμου που διαλύει και διαλύεται… Επί της ουσίας, ο Μπογκντάνοφ, κατεξοχήν πολιτικό ον, απηχώντας τους προεπαναστατικούς προβληματισμούς, κάνει ένα διεξοδικό και εμπνευσμένο σχόλιο για τη δυνατότητα μιας τάξης να υλοποιήσει την κοινωνία της απόλυτης δικαιοσύνης, και για τη θέση του ατόμου μέσα σ’ αυτή. Ο Κόκκινος πλανήτης είναι ένα συναρπαστικό, μοντέρνο, αλληγορικό μυθιστόρημα για το όνειρο και την ελεύθερη πτήση του, για την επιθυμία και το όριό της. Για τον άνθρωπο-δημιουργό, για τον άνθρωπο-καταστροφέα.