Ο Οβριός. Φαντάσματα

Στο παρόντα τόμο παρουσιάζονται δυο έξοχα διηγήματα του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα, που μεταφράζονται για πρώτη φορά στη γλώσσα μας. Ο νεαρός αξιωματικός και βασικός ήρωας του διηγήματος "Ο Οβριός" δεν παύει να περιφρονεί πάντα τον Οβριό Γκιρσέλ, έστω κι αν καταφεύγει στις υπηρεσίες του, έστω κι αν ερωτεύεται την πανέμορφη κόρη του, έστω κι αν προσπαθεί να σώσει τον Γκιρσέλ από τον θάνατο. Εκείνος που θα τον αποκαλέσει ελάχιστες φορές Εβραίο είναι ακριβώς ο υψηλόβαθμος αξιωματικός που τον στέλνει στον κρεμάλα, κι αυτό απλώς και μόνο λόγω της απελπιστικής τυπολατρίας που τον διακατέχει! Στο διήγημα αυτό ο Τουργκένιεφ ξετυλίγει με συναρπαστικό τρόπο τον προβληματισμό του σχετικά με την θανατική καταδίκη αλλά και τις φυλετικές διακρίσεις. Τα "Φαντάσματα" περιέχουν εντυπώσεις του Τουργκένιεφ από ταξίδια του στη Δυτική Ευρώπη. Με μεγάλη ακρίβεια περιγράφεται επίσης και το κτήμα του ήρωα, το οποίο αποτελεί πιστή απεικόνιση του Σπάσκογιε-Λουτοβίνοβο, του κτήματος στο οποίο έζησε τα παιδικά του χρόνια ο συγγραφέας. Οι εκτιμήσεις για το αυταρχικό καθεστώς του Ναπολέοντος Γ΄ αλλά και για εκείνο της Πετρούπολης προσεγγίζουν επίσης τις κρίσεις του ίδιου του Τουργκένιεφ και συχνά αποτελούν σχεδόν κατά λέξη αποσπάσματα από επιστολές του. Παράλληλα, οι επανειλημμένες πτήσεις του ήρωα συντροφιά με τη μυστηριώδη λευκή γυναίκα παραπέμπουν στα έργα Φοβερή εκδίκηση και Βι του Νικολάι Γκόγκολ, αλλά και στη Συλφίδα του Βλαντίμιρ Οντογιέφσκι, ενώ η γερμανική κριτική της δεκαετίας του 1860 επιμένει να συνδέει τα μοτίβα των Φαντασμάτων με τις Ιστορίες μυστηρίου του Έντγκαρ Άλαν Πόε.