Ιστορία της παρακμής και πτώσεως της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας

Το κορυφαίο έργο του Γίββωνος έρχεται με αυτό τον τόμο να καλύψη μια πολύ ενδιαφέρουσα περίοδο όχι μόνο για την Ρώμη και την Ελλάδα, αλλά για την ιστορία συνολικά της μετέπειτα ανθρωπότητας: την εμφάνιση του Χριστιανισμού και το τέλος του Αρχαίου Κόσμου. Κατά τον Γίββωνα η Αρχαία Θρησκεία είχε ξεπέσει εκείνη την εποχή και είχε χάσει τον προσανατολισμό της Καθημερινώς σχεδόν προσετίθετο και ένας νέος Θεός ο οποίος προήρχετο από άλλους λαούς. Αντίθετα η μονολιθική νέα μονοθεϊστική θρησκεία βασιζόμενη στον Μωσαϊκό νόμο με λίγο πιο ελεύθερες εκφράσεις ήρθε να αντικαταστήση την θρησκεία των προγόνων, οι οπαδοί της οποίας βλέποντας τον κίνδυνο προσέπαθησαν οι ίδιοι να αντιδράσουν με διαφόρους τρόπους και επίεσαν προς την πλευρά των Ρωμαίων κυβερνώντων να λάβη μέτρα. Εδώ αυτός ο τόμος εξιστορεί αναλυτικά τις κινήσεις του Διοκλητιανού -με τις διώξεις- όσο και άλλων Συναυτοκρατόρων μέχρι που έρχεται η ώρα του Κωνσταντίνου όπου η κατάστασις αλλάζει. Δεκάδες λεπτομέρειες βασισμένες στις πηγές από έναν ιστορικό που κανένας στην Ελλάδα δεν εξέδωσε επί τόσα χρόνια. Το γιατί απαντάται από το ίδιο το περιεχόμενο του βιβλίου και ειδικώτερα στα κεφάλαια αυτού του τόμου.