Μεσογειακές εμπνεύσεις

Η Μεσόγειος είναι ο χώρος στον οποίο ήρθαν σε επαφή η μυστικιστική Ανατολή, η Δύση της δράσης και της προόδου και η κλασική Ελλάδα του λόγου και του μέτρου. Στις "Μεσογειακές εμπνεύσεις" του ο Ζαν Γκρενιέ στοχάζεται πάνω στη διαμετρικά αντίθετη στάση που υιοθετούν οι λαοί της Βόρειας Αφρικής και εκείνοι της Νότιας Ευρώπης απέναντι στη ζωή και το θάνατο, όπως αυτή αναδύεται μέσα από την ιστορία και τις παραδόσεις τους. "Μέχρι το θάνατο ο Μουσουλμάνος ζει εξοικειωμένος με τη Φύση, και η ιδιότητά του ως ανθρώπινου όντος μετρά απέναντι στο Απόλυτο μόνον όσο ζει". Αντίθετα, για τον δυτικό άνθρωπο το πεπρωμένο μπορεί και πρέπει να μετασχηματιστεί: "... ο άνθρωπος είναι δοσμένος όλος στη δημιουργία... τέλος, τίποτε που μπορεί να μετασχηματιστεί δεν είναι περιφρονητέο". Ανάμεσα στη μοιρολατρία και τη φρενίτιδα της δράσης ο Γκρενιέ βλέπει τις μορφές των ελληνικών αγαλμάτων να χαμογελούν: "πόσο μου αρέσει αυτό το χαμόγελο!", "πόση ομορφιά κλείνει μέσα του ένα βλέμμα που ξέρει να μην παρεκκλίνει μπροστά στο αναπόφευκτο και που ξέρει να μην επιμένει πολύ σ’ αυτό".