Το ιστορικό παρελθόν της δημοκρατίας και η αριστοτελική της μορφή

Σκοπός του παρόντος πονήματος είναι να καταδειχθεί ότι η πολιτική σκέψη και ο πολιτικός λόγος, εκφράζουν την ανθρώπινη υπόσταση και καταδεικνύουν ότι ο άνθρωπος νοείται ως πολιτικό ον που έχει την ανάγκη του ελεύθερου στοχασμού. Το πολίτευμα είναι η πολιτεία που δεν είναι απλώς μια ρύθμιση αξιωμάτων αλλά και ένας τρόπος ζωής. Είναι κάτι περισσότερο από μία νομική κατασκευή, είναι ένα ηθικό πνεύμα, έτσι ώστε να καθίσταται φανερή η εσωτερική του ουσία και η ζωτική του σημασία. Το τέλος της ανθρώπινης φύσης δε βρίσκεται απλώς στην επιβίωση του ανθρώπου εν χρόνω και στην αναπαραγωγή του είδους, αλλά αυτή πραγματώνεται μέσα στην πόλη, γιατί εκεί υπερβαίνεται η χρεία και είναι δυνατή η αυτάρκεια και η πλήρης εκδίπλωση των ανθρωπίνων δυνατοτήτων. Η πολιτική, η δημοκρατία, η εξουσία, η ισότητα, το δίκαιο και η ελευθερία δεν είναι μόνο έννοιες ή ιδέες αλλά είναι επίσης θεσμοί και πρακτικές. Επιβάλλεται γι’ αυτό όχι απλά η άκριτη εξύμνηση της δημοκρατίας, αλλά η επανεκτίμησή της μέσω της λυδίας λίθου του φιλοσοφικού αναστοχασμού, ώστε να λειτουργεί ως μήτρα ανάδειξης δημοκρατικών ιδεών και θεσμών. Ο Αριστοτέλης πρωτίστως ενσαρκώνει εκείνη τη θεωρητική σκέψη που αναστοχάζεται με ριζικό τρόπο το πολιτικό και το ιδρύει ως θεωρητικό και αξιακό αντικείμενο, ενταγμένο μέσα στην πόλη από την οποία προέρχεται και στην πολιτική κατάσταση του ελληνικού κόσμου, η οποία εκφράζει το στοχασμό και την ελευθερία.