Η μοιραία πενταετία

Το βιβλίο αυτό μπορεί να θεωρηθεί σχολιασμός μιας εποχής που αποδείχτηκε μοιραία. Η περίοδος 2004-2009 θα μπορούσε να είχε καταγραφεί στην ιστορία απλώς σαν "χαλαρή πενταετία", σαν "αναβλητική", ή κάπως έτσι. Ατύχησε όμως γιατί το 2007-2008 προσέκρουσε στην πρώτη παγκόσμια κρίση της παγκοσμιοποίησης, οι επιπτώσεις της οποίας ακόμα συνεχίζονται. Μαζί ατύχησε και η Ελλάδα. Η σημερινή κατάληξη της περιόδου δικαιολογεί τον τίτλο "Η Μοιραία Πενταετία" και καθιστά δυστυχώς το βιβλίο χρονικό της εθνικής και πολιτικής ολιγωρίας. Παρακολούθησα τη συγκεκριμένη περίοδο από ένα προνομιακό παρατηρητήριο: αρθρογραφώντας σταθερά, ανά τρεις εβδομάδες, στην εφημερίδα "Τα Νέα του Σαββάτου". Είχα έτσι την ευκαιρία και το κίνητρο να παρατηρώ και να σχολιάζω σταθερά τις εξελίξεις, με μια ορισμένη απόσταση από την επικαιρότητα, αλλά και με την αναγκαία συνέχεια. Συγκεντρωμένη εδώ, αυτή η αρθρογραφία αποκτά μια συνοχή λόγω της διάρκειάς της σε πείσμα της μεταβαλλόμενης θεματολογίας, συγκροτεί κάτι σαν "ιστορία της επικαιρότητας" της περιόδου. Εθνικός πολιτικός στόχος ήταν η αναγκαία ανασύνταξη ώστε η Ελλάδα της δραχμής να περάσει χωρίς περιπέτειες και ωδίνες στην εποχή του ευρώ. Πρώτος άξονας που διαπερνά αυτό το βιβλίο είναι ακριβώς η συνεχής υπόμνηση του στόχου, η ιδεολογική, θεωρητική, πολιτική (αλλά όχι κομματική) υποστήριξή του, ο σχολιασμός των πολιτικών αστοχιών, η κριτική των αγκυλωμένων νοοτροπιών και συμπεριφορών που τον απομάκρυναν, η υπέρβαση του κλειστού συντηρητικού εθνοκεντρισμού στην κατεύθυνση ενός νέου πατριωτισμού και μιας δημοκρατικής κουλτούρας που δίνει βάρος στα δικαιώματα του πολίτη αλλά και στις υποχρεώσεις του. Ως προς την Ευρώπη, το βιβλίο καταγράφει τη βαθιά ανησυχία για την οπισθοχώρηση της διαδικασίας ενοποίησης με την αυξανόμενη επικράτηση της διακυβερνητικής μεθόδου. Καταγράφει, επίσης, τη φθορά του ιδεολογικού προτάγματος της αλληλεγγύης των ευρωπαϊκών λαών. Μπορεί να εμψυχώσει έναν νέο ευρωπαϊσμό; Αυτό είναι το μεγάλο διακύβευμα από το οποίο εξαρτάται η φυσιογνωμία των προοδευτικών δυνάμεων του μέλλοντος. Στην Ευρώπη, αλλά εμμέσως και στον Κόσμο.