Η ιστορία των ισλαμικών καθεστώτων 1914-2006

Στις 5 Νοεμβρίου 1914, στην αυγή του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, ο χαλίφης Μωάμεθ ο 5ος ξεσηκώνει πιστούς, στρατιώτες και υπηκόους σε τζιχάντ, σε Ιερό Πόλεμο εναντίον των εχθρών χριστιανών. Στις 7 Οκτωβρίου 2001, ο Οσάμα Μπιν Λάντεν δήλωσε: "Ευχαριστώ τον Αλλάχ για την καταστροφή των συμβόλων της Αμερικής και τον φόβο που διακατέχει όλους τους Αμερικανούς". Αυτές τις δυο ημερομηνίες τις χωρίζει περίπου ένας αιώνας, ο οποίος έχει δει να χαράζονται στον αραβικό και ισλαμικό κόσμο δυο διαφορετικές πολιτικές κατευθύνσεις. Η πρώτη, αυτή του τζιχάντ, την οποία ακολουθούν οι ουαχαμπίτες και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι (ιδεολογικοί πρόδρομοι της Αλ Κάιντα), όπως και ο Χομεϊνί με τους διάδοχους του, προκάλεσε τη γέννηση του φαινόμενου του φονταμενταλισμού. Επιδιώκει την επιστροφή στο δογματικό Ισλάμ των πρώτων χρόνων και εκφράζεται από ηγέτες όπως ο Νάσερ, ο Σαντάμ και ο Ιρανός πρόεδρος Αχμαντινετζάντ. Η δεύτερη πολιτική, η συνταγματική, επιχειρεί τη δημοκρατική μεταμόρφωση της ισλαμικής αντίληψης του κράτους, με τον Παλαιστίνιο Αμπού Μάζεν να είναι από τους σημαντικότερους σημερινούς εκφραστές της. Δυστυχώς, η στρατηγική του τζιχάντ έχει επικρατήσει και συνεχίζει να επικρατεί σε όλες τις σημαντικές επιλογές της μεσανατολικής πολιτικής -από τη συμβίωση με το Ισραήλ ως την επένδυση των υπέρογκων πετρελαϊκών εσόδων- εξουδετερώνοντας κάθε μεσολάβηση και προκαλώντας αδελφοκτόνες εκρήξεις βίας: 1 εκατομμύριο Άραβες σκοτώθηκαν από Άραβες τα τελευταία 40 χρόνια και -σύμφωνα με ορισμένες πηγές- η τρομοκρατία στο Ιράκ σκοτώνει 9 μουσουλμάνους για κάθε έναν χριστιανό. Μπροστά στην ωμότητα αυτής της εσωτερικής σύγκρουσης, πώς είναι δυνατόν να ισχυριζόμαστε ότι η ισλαμική τρομοκρατία είναι αποκλειστικά πράξη αντίστασης στην ιμπεριαλιστική πολιτική της Δύσης; Αυτό είναι το ερώτημα που τίθεται από την ανάλυση του Κάρλο Πανέλα, της οποίας η λεπτομερής ιστορική ιχνηλάτηση ξεκινάει από την πτώση του χαλιφάτου μετά τη νίκη της Αντάντ. Αφηγείται τη συμμαχία του αραβικού κόσμου με τους ναζί και στη συνέχεια με το σοβιετικό καθεστώς, την ιρανική επανάσταση και τις επιπτώσεις της στα εθνικά Συντάγματα, την ιντιφάντα και τους Πολέμους του Κόλπου, ως τις σημερινές κρίσεις με τους ομήρους. Από την ιστορική διαδρομή της μεγάλης σύγκρουσης ανάμεσα στον συνταγματισμό και το τζιχάντ, αναδεικνύονται οι αιτίες της δραματικής επικαιρότητάς αυτού του ερωτήματος, σε έναν κόσμο όπου το Ιράν είναι αποφασισμένο να προικίσει το τζιχάντ με την ατομική βόμβα και όπου στην Παλαιστίνη ο Αμπού Μάζεν νικήθηκε από την Χαμάς, με πιθανό επακόλουθο την εμφύλια σύγκρουση.