Ζητήματα ποιητικής, φιλολογίας και λαογραφίας

Τα ένδεκα συγγενικά μελετήματα που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση είναι γραμμένα ανάμεσα στο 1989 και το 2009 και συνδέονται θεματικά. Δεν αποτελούν κεφάλαια ενός βιβλίου, αλλά αυτοτελείς σπουδές ενός πολύπλευρου ζητήματος, που δεν είναι άλλο από το λογοτυπικό ύφος της μεσαιωνικής δημώδους ποίησης, του δημοτικού τραγουδιού και των πρώιμων έργων της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις έχομε να κάνομε με ποιητικά είδη που στηρίζονται σε τυπικά, επαναλαμβανόμενα στοιχεία και ποικίλα στιχουργικά σχήματα, τα οποία επιβιώνουν ή μεταλλάσσονται από εποχή σε εποχή. Ωστόσο, δεν πρόκειται απλώς για στιχουργικά επινοήματα που διευκολύνουν τον ποιητικό αυτοσχεδιασμό. Είναι επίσης ενότητες σημασίας, είτε πρόκειται για μικρά μοτίβα είτε για μεγαλύτερα θέματα που συγκροτούνται από δέσμες μοτίβων· είναι ακόμη τρόποι και σχήματα οργάνωσης της σημασίας. Επομένως, τα εν λόγω στοιχεία αντανακλούν την κοσμοαντίληψη και ιδεολογία της κοινωνίας εντός και χάριν της οποίας παράγεται η λογοτεχνία και οι άλλες αφηγηματικές τέχνες, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η τροπική μουσική. Στα ζητήματα μορφής και νοημάτων της ελληνικής παραδοσιακής ποίησης διαφόρων περιόδων είναι αφιερωμένα τα πρώτα οκτώ κείμενα της συλλογής. Τα υπόλοιπα τρία συνοψίζουν την ιστορία και την εξέλιξη των λαογραφικών σπουδών στην Ελλάδα, τις θεωρίες περί λαογραφίας που επικράτησαν από το 1908 ως τη δεκαετία του 1960, τη γόνιμη συνάντησή της με την ιστορία, αλλά και την ανώφελη αντίθεση της κοινωνικής ανθρωπολογίας προς αυτήν.