Το έργο της γαλλικής επιστημονικής αποστολής του Μοριά 1829-1838

Το κρατικά οργανωμένο εγχείρημα της γαλλικής Αποστολής στο Μοριά συντελέστηκε την κρίσψη δεκαετία 1829 έως 1838, κατά την οποία θεμελιωνόταν το νεοελληνικό κράτος. Οι περίπου 20 επιστήμονες και καλλιτέχνες, καθώς και οι 28 συμπράττοντες αξιωματικοί τοπογράφοι του Γενικού Επιτελείου Στρατού και του Σώματος Μηχανικού έφεραν εις πέρας ένα σύνθετο επιστημονικό, καλλιτεχνικό, χαρτογραφικό και εκδοτικό έργο, που αποτέλεσε και αποτελεί μια ισχυρή μαρτυρία για τον γεωγραφικό χώρο και την κοινωνία κατά την ιδιαίτερη αυτή εποχή. Οι επιτόπιες διερευνήσεις, καταγραφές, αποτυπώσεις, συλλογές ποικίλου υλικού, διήρκεσαν από τρεις μήνες έως τρία έτη, μεταξύ των ετών 1829-1832, ενώ οι εργασίες για την προετοιμασία της κύριας επιστημονικής σειράς των εκδόσεων συνεχίστηκαν στη Γαλλία. Μεταξύ των ετών 1831 και 1838 εκδόθηκαν οι τέσσερις τόμοι και ο μεγάλου σχήματος "Άτλας" του Τμήματος Φυσικών Επιστημών, καθώς και οι τρεις μεγάλου σχήματος τόμοι του Τμήματος Αρχιτεκτονικής και Γλυπτικής. Διακεκριμένη θέση μεταξύ των γαλλικών επιτευγμάτων κατέχει ο Χάρτης του Μοριά, έκδοση του 1832. Επιπλέον, ποικίλο και πολύτιμο ανέκδοτο υλικό παραμένει επιστημονικά ανεκμετάλλευτο σε κρατικά αρχεία, μουσεία, ιδιωτικές συλλογές και οικογενειακά αρχεία. Καρπός μελέτης του παραπάνω υλικού είναι τα βιβλία και το Folio, που, με έμφαση στην εικονογραφική τεκμηρίωση, πραγματεύονται τα πεπραγμένα του Τμήματος Φυσικών Επιστημών (Α' Μέρος, έκδοση 2011) και των Τμημάτων Αρχαιολογίας και Αρχιτεκτονικής, Γλυπτικής, Επιγραφών (Β' Μέρος, έκδοση 2017). Το Α' Μέρος περιλαμβάνει επτά κεφάλαια (με 250 εικόνες), ενώ το Β' Μέρος 18 κεφάλαια (με 724 εικόνες). Και οι δύο τόμοι συνοδεύονται από Folio με 66 και 60 αναπαραγωγές, αντιστοίχως. Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στον Γιάννη Σαΐτα, ο οποίος ολοκλήρωσε το σύνθετο και σημαντικότατο αυτό εγχείρημα, εργαζόμενος συστηματικά επί μία δεκαετία σε όλα τα στάδια της έρευνας, της σύλληψης, του σχεδιασμού της έκδοσης και της συνεργασίας με τους λοιπούς άξιους συγγραφείς.