Μελέτιος ο Γεωγράφος ή Το πρώτο ηπειρωτικό πανεπιστήμιο 1661-1714

Αρχή-αρχή οφείλω να σαφηνίσω μια σύγχυση, που επικράτησε μεταξύ των παλαιότερων μελετητών και βιογράφων (Βρεττού, Ζαβίρα, Σάθα, Αραβαντινού κ.ά.), αναφορικά προς το πρόσωπο του Μελετίου, απ' αφορμή την κάποια πολυωνυμία του, για την οποία δεν ευθύνεται βέβαια ο ίδιος. Συχνά, δηλαδή με τα ονόματα Μιχαήλ Μήτρος ή Μήτρου, Μελέτιος Αθηνών και Μελέτιος Γεωγράφος, δηλώνονται τρία διαφορετικά και άσχετα μεταξύ τους πρόσωπα -οι παραπάνω μάλιστα τα βιογραφούν χωριστά- ενώ δεν πρόκειται, κατά τα τρία τουλάχιστον παραπάνω ονόματα, παρά για ένα και το αυτό. Συγκεκριμένο ο Μελέτιος και μάλιστα το συχνότερα συναντώμενο Μελέτιος Αθηνών, επειδή στην πόλη αυτή αρχιεράτεψε περισσότερο και έγινε ευρύτερα γνωστός, αντικατέστησε το προ της χειροτονίας σε επίσκοπο κατά κόσμον όνομά του Μιχαήλ Μήτρος ή Μήτρου και κάπου Μήτρας, μεταθανάτια δε του δόθηκε ο τίτλος του Γεωγράφου από το αξιολογώτερο και πλέον περισπούδαστο και σήμερα ακόμη έργο του τη Γεωγραφία, του τελευταίου αυτού ονόματος επισκιάσαντος όλα τα προηγούμενα. Έτσι το αρχικό του Μιχ. Μήτρος έγινε, όταν ιερώθηκε, Μιχαήλ ιερεύς Μήτρος, για να παραχωρήση κι αυτό τη θέση του, με την προαγωγή του σε αρχιερέα, στο Μελέτιος Ναυπάκτου και Άρτης πρώτα, και Μελέτιος Αθηνών αργότερα, μετονομασίες αυτές, που αποτελούν κατά κάποιον τρόπο τους κυριώτερους σταθμούς της σχετικά σύντομης ζωής του.