Συλλείτουργο

Από την αρχή της επιστημονικής του σταδιοδρομίας ο συγγραφέας των κειμένων που περιέχονται στό βιβλίο αυτό αισθάνεται ότι συμμετέχει, μαζί πολλούς άλλους εκλεκτούς ομοτέχνους του, σε ένα επιστημονικό συλλείτουργο, και θέτει τις πενιχρές του δυνάμεις στην υπηρεσία της "λειτουργικής επιστήμης", όπως την εννοεί ο συγγραφέας των αρεοπαγιτικών συγγραμμάτων, που πρώτος και καθιέρωσε τον όρο αυτό. Ως της "θεωρίας", δηλαδή, της εμβάθυνσης στο νόημα των λειτουργικώς τελουμένων, προκειμένου ο μεγάλος θησαυρός της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, που είναι η Θεία Λατρεία, να γίνει κτήμα του πιστού λαού του Θεού, στον οποίο και ουσιαστικά ανήκει, κατά την έννοια του όρου "λειτουργία". Στον παρόντα τόμο περιέχονται επτά επιμέρους λειτουργικές μελέτες, που γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν οι περισσότερες με αφορμή τις διάφορες ακαδημαϊκές υποχρεώσεις του γράφοντος. Αν τώρα συνεκδίδονται, είναι διότι όλες άπτονται δύο βασικών στοιχείων της λειτουργικής παράδοσης της Εκκλησίας μας, που μπορούν να αποτελέσουν κριτήρια και στην αντιμετώπιση των σύγχρονων σχετικών προβλημάτων της. Πρόκειται για τον μορφοποιό ρόλο τον οποίο παίζουν εκάστοτε μέσα στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας τα πρόσωπα και οι θεσμοί. Πρώτον τα πρόσωπα, διότι θεμελιωτής της χριστιανικής λατρείας είναι ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς και διαμορφωτές της οι απόστολοι και όλοι οι άλλοι άγιοι πατέρες και διδάσκαλοι της Εκκλησίας. Και δεύτερον οι θεσμοί, που σημαίνει ότι η λειτουργική ζωή της Εκκλησίας δεν αποτελεί ένα συνονθύλευμα τυπικών στοιχείων "ατάκτως ερριμένων", άλλα διέπεται ανέκαθεν από Τάξιν, η οποία σε τελική ανάλυση προσδιορίζεται από τις γενικώτερες αρχές της "εν Χριστώ ζωής".