Παράδοση και εξέλιξη στη λατρεία της εκκλησίας

"Η "καινότητα της ζωής" που μας παρέχεται δια του Αγίου Βαπτίσματος ευρίσκει την πλήρη έκφραση της μέσα από τη Λατρεία της Εκκλησίας και τη συμμετοχή μας σ' αυτή. Η λειτουργική ζωή δεν είναι για το βαπτισμένο μια ζωή απλώς παράλληλη με τη βιολογική του. Είναι (ή πρέπει να είναι) η κεντρική αρτηρία της χριστιανικής του υπάρξεως και, συγχρόνως, ο σύνδεσμός του με την αναμενόμενη αιωνιότητα." Ο συγγρααφέας του παρόντος βιβλίου αναμετρήθηκε με το θέμα του κάτω από το πνευματικό βάρος του παραπάνω πλαισίου. Η προσέγγιση της λειτουργικής παραδόσεως και της λειτουργικής εξελίξεως (θέμα, κατά γενική ομολογία, από τα κομβικότερα της λειτουργικής επιστήμης) εκτείνεται σε ολόκληρο το χρονικό εύρος της πορείας της Εκκλησίας, μέσα από τη μελέτη των λειτουργικών πηγών και της εκκλησιαστικής γραμματείας. Σημαντικό τμήμα του βιβλίου αφιερώνεται σε κομβικούς σταθμούς εξελίξεως της λατρείας, αλλά και στην διαλεκτική με πλήθος συγχρόνων απόψεων επί του συγκεκριμένου θέματος, οι οποίες έχουν διαμορφώσει ήδη αντιθετικές τάσεις. Τελικός στόχος υπήρξε η σύνθεση των απόψεων και η διατύπωση προτάσεων, ώστε να πριμοδοτηθεί μία σύγκλιση και να εξασθενήσουν οι πολωτικές τάσεις. Είναι αδιαμφισβήτητη η αλήθεια ότι στην πορεία της χριστιανικής λατρείας μέσα στο χρόνο συνυπήρξαν (και οφείλουν να εξακολουθήσουν να συνυπάρχουν) ο σεβασμός προς την παράδοση και η δυναμική της εξελίξεως. Στη συνειδητοποίηση αυτής της "χρυσής τομής" από το πλήρωμα της ορθόδοξης Εκκλησίας στοχεύει η παρούσα μελέτη, έχοντας πάντοτε ως οδοδείκτες τις δύο αδιάσειστες παραμέτρους έρευνας της λατρείας: την ιστορία και τη θεολογία.