Ορθόδοξος Εκκλησία και ελληνική ανεξαρτησία 1821-1852

Οι περισσότεροι από τους πνευματικούς ποιμένες του ορθόδοξου ελληνικού λαού βρέθηκαν να αγωνίζονται, μαζί με λαϊκούς, στον αγώνα της Ανεξαρτησίας του γένους. Και πολλοί απ' αυτούς ήταν πρωταγωνιστές στις κρίσιμες πολεμικές και πολιτικές στιγμές του Αγώνα. Όμως το πολιτειακό πνεύμα της Ευρώπης, που επεκράτησε μετά την Ανεξαρτησία, βρήκε το κράτος να διαφοροποιείται από την Εκκλησία, την οποία δεν αντιλαμβανόταν ως το σύνολο του πιστεύοντος λαού, αλλά ως έναν πνευματικό θεσμό που χρέος έχει να υπηρετεί τις θρησκευτικές ανάγκες του λαού. Αποτέλεσμα αυτής της αντίληψης ήταν η προσπάθεια του κράτους να υποτάξει την εκκλησιαστική οργάνωση και διοίκηση, μια προσπάθεια που κατέληξε στην πραξικοπηματική ανακήρυξη του αυτοκέφαλου της Ελλαδικής Εκκλησίας και την υποταγή της στην κρατική διοίκηση. Συγχρόνως όμως, δημιούργησε και σχίσμα μέσα στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ένα σχίσμα που κράτησε μέχρι το 1852, όταν το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως αναγκάστηκε να αναγνωρίσει το αυτοκέφαλο. Ο συγγραφέας του βιβλίου Charles Frazee (Τσαρλς Φρεζύ) εξετάζει με το ψυχρό μάτι του ερευνητή αυτήν ακριβώς την ιστορία των σχέσεων της Εκκλησίας με το αναδυόμενο ελληνικό κράτος, κατά την περίοδο από το 1821 έως το 1852, καθώς και το ρόλο που διαδραμάτισε στην εξέλιξη αυτών των σχέσεων η διπλωματία των τριών ξένων δυνάμεων (Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας) χρησιμοποιώντας γνωστές και άγνωστες αρχειακές πηγές.