Πλάκα 1973-2003

Ο προβληματισμός για την τύχη της Πλάκας, της αρχαιότερης κατοικημένης συνοικίας της Αθήνας, εμφανίζεται κατά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960. Τότε διατυπώνονται οι πρώτες ανησυχίες, τότε ακούγονται οι πρώτες γενικές προτάσεις για επέμβαση, για προστασία και ανάδειξή της, ή, αντίθετα, για κατεδάφιση και ανασκαφική έρευνα όλου του άστεως της αρχαίας Αθήνας. Δέκα χρόνια αργότερα, τα πράγματα αλλάζουν. Με τη "Μελέτη Παλαιάς Πόλεως Αθηνών" καταγράφονται με κάθε λεπτομέρεια τα οξυμμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή, ενώ παράλληλα διατυπώνονται οι βασικές αρχές και προτάσεις για την προστασία και αναβίωσή της. Η διατύπωση των βασικών αρχών και στόχων αυτής της επέμβασης και η επεξεργασία ενός πολυεπίπεδου προγράμματος, αλλά και μιας στρατηγικής και μιας μεθοδολογίας για τη βήμα προς βήμα εφαρμογή του, συνιστούν πρωτοποριακό για τις συνθήκες της εποχής εκείνης εγχείρημα, που πέτυχε πολλά. Η καταγραφή όλης αυτής της προσπάθειας, η περιγραφή των μέτρων και των μέσων που χρησιμοποιήθηκαν, τα εμπόδια και η υπέρβασή τους, η ανταπόκριση -με πολλούς τρόπους- της κοινής γνώμης αλλά και οι αντιδράσεις της, η ευρύτερη απήχηση του τελικού αποτελέσματος εδώ και στο εξωτερικό, είναι οι λόγοι που οδήγησαν στην απόφαση γι' αυτή την έκδοση. Γιατί ασφαλώς αξίζει να καταγραφεί και να αποθησαυριστεί όλο αυτό το υλικό, να τεθεί στη διάθεση όλων όσοι ασχολούνται με παρόμοια προβλήματα, να αποτελέσει αφορμή για να συζητηθούν και πάλι όλες οι πλευρές τους. Η προστασία του ιστορικού κέντρου των πόλεών μας και των ιστορικών οικισμών, η διατήρηση της ιστορικής μνήμης όπως αποτυπώνεται σε αυτούς, η δημιουργική επανένταξή τους ως ζώντων στοιχείων στη σύγχρονη ζωή παρά τις δυσκολίες και τις αναπόφευκτες, ίσως, παλινδρομήσεις και αντιφάσεις, αποτελούν πλέον κοινό αίτημα. Γι' αυτό και εμπειρίες από την εφαρμογή και τη διαχρονική εξέλιξη προγραμμάτων όπως αυτό της Πλάκας θα είναι πάντα εξαιρετικά χρήσιμες.