Επιτάφιος λόγος

Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, ρήτορας και ποιητής, αξιοποίησε όλα τα μέσα, ειδολογικά, μορφικά, γλωσσικά και θεματικά της θύραθεν λογοτεχνίας και με ένα ρηξικέλευθο πνεύμα δημιούργησε από παλιά δοκιμασμένα υλικά νέα λογοτεχνικά είδη με πρωτότυπα χαρακτηριστικά και ανακαινιστικό ύφος. Κατάφερε να διηθήσει στοιχεία του πεζού ρητορικού λόγου μέσα στα έμμετρα επιγράμματα, ώστε οι εκφάνσεις του επιταφίου λόγου, με ένα μοναδικό ύφος, να φωτίζουν τις μικρές ποιητικές φόρμες των επιγραμμάτων του. Αν επιχειρούσαμε να δώσουμε ένα χαρακτηρισμό για τον Γρηγόριο, με σύγχρονα δεδομένα, δεν θα ήταν υπερβολή να τον χαρακτηρίσουμε ως ένα μοντέρνο δημιουργό που ξεπέρασε τον ορίζοντα προσδοκιών των συγχρόνων του.