Τοξικές θεσμίσεις, ταυτότητες, κοινωνίες

Αφορμή γι' αυτό το δοκίμιο στάθηκε το νέο βιβλίο του Φράνσις Φουκουγιάμα, με τίτλο Ταυτότητα και υπότιτλο: Η απαίτηση για αξιοπρέπεια και η πολιτική της μνησικακίας, όπου η απαίτηση για αναγνώριση ταυτίζει την αξιοπρέπεια μερικών με την υποταγή των πολλών, κι αν οι πολλοί αρνηθούν τότε οι λίγοι μνησικακούν κατά των πολλών. Προφανώς ο Φουκουγιάμα αναφέρεται σε μια κοινωνία αρρωστημένων αρχομανών, η οποία υπάρχει στα μυαλά και στους τραπεζικούς λογαριασμούς των κροίσων και των ιδεολόγων της κοινωνικής ανισότητας. Κι αυτό επειδή δεν θέλει ή αδυνατεί να δει ότι υπάρχει και μια άλλη κοινωνία, αυτή των δυνάμεων της εργασίας, της επιστήμης και του πολιτισμού, που αγωνίζεται κατά των εξουσιών και υπέρ μιας αυτοδιευθυνόμενης κοινωνίας της ισότητας. Έτσι η απόπειρα του Φουκουγιάμα να εμφανιστούν οι κοινωνικοί αγώνες αυτών των δυνάμεων που αρνούνται την κοινωνική ανισότητα και οραματίζονται κοινωνική ισότητα, αναγνώριση και αξιοπρέπεια ως μνησικακία αποτελεί ιδεολογική διαστροφή. Γι' αυτό οι αντιλήψεις του, τα κρυφά νοήματα και τα παραπλανητικά μηνύματα που προσπαθεί να στείλει στο συλλογικό υποσυνείδητο των σιωπηλών αναγνωστών του για τόσο σημαντικά θέματα, με δόλωμα ένα παράξενο είδος αξιοπρέπειας, που ταυτίζεται με την άσκηση εξουσίας των λίγων πάνω στους πολλούς, με οδήγησαν στην αναζήτηση της ρίζας της συστημικής τοξικότητας.