Τα μέτρα και τα σταθμά

Το πιθανότερο είναι ότι η ποίηση πέθανε. Ας υποθέσουμε, ωστόσο, ότι δεν πέθανε ακόμη κι ας αναδεχτούμε προσώρας την υπόθεση σαν να ήταν πραγματικό ενδεχόμενο. Ας υποθέσουμε λοιπόν, για παν ενδεχόμενο και χάριν του ελάχιστου ζωτικού χώρου μιας εφήμερης επικοινωνίας, πως "ψεύτικα ήσαν τα μηνύματα", πως δεν τ' ακούσαμε και δεν τα νιώσαμε καλά, και ότι ο έμμετρος λόγος του λυρισμού υφίσταται ακόμη και μας παραστέκει, ηδύς όσο και αναπόφευκτος. Με άλλα λόγια (τα λόγια του Καρυωτάκη που έρχονται αβίαστα στο νου μας όταν μιλούμε για ποιητικές υποθέσεις), "Ας υποθέσουμε πως δεν έχουμε φτάσει από εκατό δρόμους τα όρια της σιγής". Κι όμως είμαστε βέβαιοι ότι το προσωπικό μας ανθολόγιο δεν αποτελεί σπάνιο αντικείμενο για δύσκολους συλλέκτες, δεν είναι απλή ιδιοτροπία του ειδικευμένου μας μυαλού, μήτε εκλεκτή απόλαυση του καταπονημένου ειδήμονος. Δεν μας ευχαριστεί ποσώς το γεγονός της διαφοράς μας, γιατί μέσα σ' αυτήν την κατ' ιδίαν απόλαυση συναντήσαμε μιαν ολόκληρη κοινωνία παρόμοιων αισθημάτων και εμπειριών, μια κοινωνία που λανθάνει, ανεξερεύνητη ακόμη, μέσα στη δική μας κοινωνία, στο δήμο και στην αγορά. Είμαστε βαθύτατα πεπεισμένοι πως ό,τι απολαμβάνουμε κατά μόνας είναι κοινό κτήμα· ότι όλος αυτός ο λαθραίος πλούτος έμμετρου λυρισμού ανήκει δικαιωματικά σε όλους. Πως κάπου εκεί μέσα κατοικεί ακόμη το κοινό και το κύριο, το πραγματικό αντίκρισμα των πνευματικών μας, όπως λέμε, συναλλαγών, αλλά πραγματικό· πως κάπου βρίσκονται κατατεθειμένα τα μέτρα και τα σταθμά χάρη στα οποία, είτε το θέλουμε είτε το όχι, είναι ακόμη δυνατόν να διαβάσουμε, οι μυημένοι και οι αμύητοι, το ίδιο πράγμα, κι ας μην μπορούμε ποτέ να τα ονομάσουμε ή να τα επικαλεστούμε ως ιδίαν έχοντες φρόνησιν. Ο τόμος περιέχει δοκίμια για τους Κ. Καρυωτάκη, Α. Κάλβο, Μ. Μαλακάση, Ρ. Φιλύρα, Κ. Παλαμά, Τ. Άγρα, Ι. Πολυλά, Ο. Ελύτη, Ρ. Φροστ και Γέητς.