Η Γκούραινα

"Ελληνίδα Γεωργία Σάνδη" αποκαλούσε ο Τύπος της εποχής την Ευγενία Ζωγράφου (Ναύπλιο, 1878). Η Ζωγράφου και το έργο της παρέμειναν ως τώρα στην αφάνεια, ούτε ως "όνομα ψιλόν" δεν τα συναντάμε στις ανθολογίες και στις Ιστορίες της Ελληνικής Λογοτεχνίας. Ξεχάστηκε και ως δημοσιογράφος που έκανε το πρώτο εργατικό ρεπορτάζ στην Ελλάδα, ως εκδότρια, για 36 ολόκληρα χρόνια, του περιοδικού Ελληνική Επιθεώρησις, ως η πρώτη απ' όσο γνωρίζουμε Ελληνίδα που έγραψε ιστορικό μυθιστόρημα, ως αγωνίστρια για τα δικαιώματα του φύλου της. Και επειδή ακριβώς οι 'γυναικείες μαρτυρίες' που διασώθηκαν από τις αρχές του 20ού αιώνα είναι πολύ λίγες, μας είναι πολύτιμες. Το μυθιστόρημά της, "Η Γκούραινα", αναφέρεται στην Ελληνική Επανάσταση και ιδιαίτερα στην ηρωική μορφή της Ασημίνας Λιδωρίκη ή "Νταλιάνας", γυναίκας του οπλαρχηγού Γιάννη Γκούρα, φρούραρχου της Αθήνας. Ηρωισμός, αγώνες, έρωτες, μίση, καταδιώξεις, ραδιουργίες, κάποια φεμινιστικά μηνύματα, θάνατοι, και πάνω απ' όλα, η αγάπη για την ελευθερία και την πατρίδα συνυφαίνονται με μαεστρία στο μυθιστόρημα αυτό, που διαβάζεται πολύ ευχάριστα και κινεί το ενδιαφέρον ακόμα και σήμερα.