Η Μιχαλού

Ο Φώτης Αγγουλές - "η Μιχαλού" - τέτοια πρωτεία ποτέ δεν επεδίωξε. Έζησε και έφυγε από τη ζωή ως λαϊκός βάρδος στο πλευρό των αδικημένων, δεμένος με το χνώτο των αποκάτω, των απόκληρων της ζωής, των κολασμένων. Ο Κ. Παλαμάς γράφει ότι "Η αλήθεια δεν πρέπει μόνο να λάμπει, πρέπει και να σφάζει". Αυτή την αλήθεια μέχρι το τέλος υπηρέτησε ο Αγγουλές, πότε με άκρατο λυρισμό, πότε με αυστηρότητα, πότε με επαναστατικότητα και πότε με μια φανταστική σάτιρα. Η "Μιχαλού" αποτελεί ένα τέτοιο υπέροχο δείγμα του σκωπτικού χαρακτήρα του ποιητή μας, που ποτέ δεν έγραφε για να γράφει, έγραφε για να δείχνει, να δείχνει ενόχους, να δείχνει τις χαρές και τις λύπες, να δείχνει τη διαλεκτική της φύσης και της ζωής. Το πρώτο τεύχος εκδίδεται το 1932, μέσα στην περίοδο της πιο βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης, που ξεκίνησε το 1929 και κατέρριψε τους μύθους της κοινω νίας της αγοράς, της αφθονίας, της ειρήνης με ιμπεριαλιστικό πρόσημο, της αστικής δημοκρατίας, της δημοκρατίας που κυοφορεί το αυγό του φιδιού, το φασισμό. Μέσα σε τέσσερις στίχους στο πρώτο φύλλο συμπυκνώνει όλα τα παραπάνω, μέσα σε τέσσερις στίχους προβάλλουν οι δυο κόσμοι που συγκρούονται, ο κόσμος των αφεντικών κι ο κόσμος της δουλειάς: Μα τι τούς θέμε τους σκοπούς της Ειρήνης σ' Ειρήνης μεγαλεία; Απ' τα μασκαριλίκια εμείς τι βγάζομε απ' αυτά; Αν θέτε νά 'χωμε σκοπό, τότε: "Μια συναυλία, μεσ' στην κοιλιά μας παίζεται, από γουργουριτά." Ο ποιητής γνωρίζει την πείνα, αργά και βασανιστικά αποκτά πείρα, έχει συνδεθεί με το εργατικό λαϊκό κίνημα, με τους κομμουνιστές και ξέρει ότι η Ειρήνη των ιμπεριαλιστών είναι η προετοιμασία του επόμενου πολέμου, που δυστυχώς για τους λαούς έρχεται οχτώ χρόνια μετά, γι' αυτό και με ρεαλισμό πικρόγλυκο, τους κεντά για τα "γουργουρητά" της κοιλιάς. Τους κεντά για το χάλι των δημόσιων υπαλλήλων που η κυβέρνηση Βενιζέλου τους περιέκοψε το 6% από τους μισθούς τους, τους κεντά παρομοιάζοντας τις αστικές Βουλευτικές εκλογές τους - το αποκορύφωμα της απατηλής Δημοκρατίας τους - με ζωοπανήγυρη. Τους κεντά για τα αστικά κόμματα της εποχής που τσακώνονται "στα ψέματα" με τη συμμετοχή του "μπουνταλά", που δεν κατανοεί ότι το ψεύτικό τους τσάκωμα γίνεται για το πάπλωμα. "Η Μιχαλού" όμως, δε μένει στην επιφάνεια, διεισδύει με τον τρόπο της στο μεδούλι των κοινωνικών φαινομένων γι' αυτό και δηκτικά αναφέρει: "Η Ελλάδα από τα μαρτύρια που υπέστη στα χέρια των καταχραστών αγίασε και έγινε ΑΓ. ΕΛΛΑΔΑ... [...] Μάρκος Σκούφαλος