Από τη στράτευση στην αμφισβήτηση

Η Επιθεώρηση Τέχνης (1954-1967) υπήρξε ένα πρωτόγνωρο εγχείρημα για τα μεταπολεμικά ελληνικά πνευματικά δρώμενα, πρωτίστως γιατί στις στήλες της φιλοξενήθηκαν ετερόκλητες (και συχνά αντικρουόμενες) απόψεις για ποικίλα ζητήματα που άπτονταν πολλών διαφορετικών περιοχών της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Στο πλαίσιο αυτό, πολλοί από όσους αναμείχθηκαν στις ποικίλες συζητήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας στα φύλλα του εν λόγω εντύπου, κινήθηκαν μεταξύ της στράτευσης σε συγκεκριμένα αισθητικά και θεωρητικά μοντέλα και της αμφισβήτησης των παραδοσιακών / «ορθόδοξων» μαρξιστικών προσεγγίσεων στον χώρο των γραμμάτων και της τέχνης. Στο παρόν βιβλίο, ξαναδιαβάζονται οι σημαντικότερες από τις συζητήσεις αυτές, κυρίως γύρω από τη λογοτεχνία, εστιάζοντας στην επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε από κάθε πλευρά και σε συσχετισμό με τα εκάστοτε συμφραζόμενα. Ταυτόχρονα, πέρα από τις μείζονες αντιπαραθέσεις, σκιαγραφούνται οι κοινωνικές και πολιτικές συνιστώσες της περιόδου στην ημεδαπή και στην αλλοδαπή, η πορεία του ίδιου του περιοδικού και οι επιμέρους συζητήσεις που ανεφύησαν στα τεύχη του, μαζί με τις αντιδράσεις της συντακτικής του επιτροπής σε όψεις της τότε επικαιρότητας, ώστε να διαμορφωθεί πληρέστερη εικόνα για τη φυσιογνωμία του και τη συμβολή του στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνική ιστορία. Τέλος, η μελέτη ακολουθείται από ένα συνοπτικό υπόμνημα όπου παρατίθενται επιγραμματικά στοιχεία για τους κύριους συντελεστές και τις αναφερόμενες προσωπικότητες της εποχής και των τεκμηρίων που εξετάζονται, μιας και για ορισμένους εξ αυτών το σημερινό γενικό κοινό γνωρίζει ελάχιστα πράγματα.