Η ζωή εν τη πρωτευούση

Η Αθήνα στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, πρωτεύουσα του ελληνικού βασιλείου και κυρίαρχο πλέον αστικό κέντρο του, προσελκύει το συγγραφικό ενδιαφέρον. Πόλη σύμβολο της αρχαιοελληνικής καταγωγής του έθνους αλλά και της επιθυμίας του να συντονιστεί με το ευρωπαϊκό άστυ, η Αθήνα προβάλλει, ιδίως τώρα, σε μια εποχή που σφραγίζεται από τη διαδικασία αστικοποίησης και την προσπάθεια εκσυγχρονισμού, ως ο κατεξοχήν τόπος συγκέντρωσης και αντιπαράθεσης των ετερόκλιτων ροπών της ελλαδικής κοινωνίας. Σε τι συνίσταται η "αθηναϊκή ζωή", πώς "διαβάζουν" οι Έλληνες συγγραφείς την πρωτεύουσα, πώς αποτιμάται το βίωμα της πόλης; Τα ερωτήματα αυτά αποβλέπουν σε μια διερεύνηση της ιδέας του άστεως, όπως μορφώνεται στην πεζογραφία των δύο τελευταίων δεκαετιών του 19ου και της πρώτης του 20ού αιώνα, υπό την επίδραση του ευρωπαϊκού λόγου και των προγενέστερων αποτυπώσεων της Αθήνας στην ελληνική λογοτεχνία. Η λογοτεχνική ανάπλαση της γεωγραφίας και της οικιστικής φυσιογνωμίας της πόλης, η μετάπλαση της αστικής εμπειρίας, οι αρνητικές ή θετικές σημασιοδοτήσεις της, οι εκδηλώσεις θαυμασμού, φόβου ή αποστροφής απέναντι στην Αθήνα, δεν περιγράφουν απλώς τη ζωή στην πρωτεύουσα· ταυτόχρονα εγγράφουν στάσεις και ενστάσεις απέναντι στο αστικό φαινόμενο, το ερμηνεύουν μέσα από πολλαπλές προοπτικές. [...]