Η αφάνταστη ελαφρότητα της λογοτεχνικής συντεχνίας

ΌΣΟΙ ΚΡΙΤΙΚΟΙ έχουν ασχοληθεί με το έργο μου, με έχουν κατατάξει ως έναν ρεαλιστή, έντονα βιωματικό ως αυτοβιογραφικό, πεζογράφο. Και δεν έχουν άδικο. Τόσο τα διηγήματα, όσο και τα μυθιστορήματά μου, βασίζονται πάνω σε προσωπικά βιώματα που, καθώς τα περνούσα στη λογοτεχνία, άλλαζαν σιγά σιγά και τον ψυχικό μου κόσμο. Βέβαια, λογοτεχνία χωρίς τη δημιουργική φαντασία δεν νοείται. Πιστεύω, όμως, ότι στη δική μου περίπτωση δεν έχει το πάνω χέρι. Έτσι δημιουργήθηκαν οι σειρές των ερωτικών, κοινωνικών και ζωοφιλικών μου διηγημάτων, τα οποία η Σωτηρία Σταυρακοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια της νεοελληνικής φιλολογίας και δόκιμος πεζογράφος, επιμελήθηκε σε αυτοτελείς τόμους. Για να ολοκληρωθεί ο κύκλος απέμεναν μόνο πολλά βιώματα, δυσάρεστα ως οδυνηρά τα περισσότερα, που είχαν συσσωρευτεί από τη γνωριμία και συνεργασία μου με λογοτέχνες, κριτικούς και αρκετούς πανεπιστημιακούς φιλολόγους, με τους οποίους, από το 1975 και μετά, έτυχε να συναντηθούν οι δρόμοι μας. Βέβαια, δεν είμαι εγώ εκείνος που θα κρίνω το έργο και τις συμπεριφορές τους. Το βιβλίο αυτό εκφράζει μόνο εμένα, τις δικές μου εμπειρίες στο πέλαγος της λογοτεχνίας, με βάρκα τη «λογοτεχνική συντεχνία» του καιρού μου. Κι εδώ δεν αναφέρομαι σε αντιπαραθέσεις για διαφορετικές αισθητικές απόψεις. Μακάρι να υπήρχαν· βοηθούν στην πρόοδο και καλύτερη κατανόηση της λογοτεχνίας. Εδώ αναφέρομαι στις προσωπικές συμπεριφορές όσων λογοτεχνών έτυχε να γνωρίσω· κι αυτοί ήταν πολλοί. Διαπίστωσα ότι τους εξουσιάζουν τα προσωπικά τους. Πολλοί από τους πνευματικούς ανθρώπους της Θεσσαλονίκης, και του τόπου γενικότερα, πιστεύουν ότι το κέντρο του κόσμου είναι αυτοί και το έργο τους ή, αλλιώς, έτσι θα έπρεπε να είναι. Κι ας μην τους ξέρουν ούτε οι συγκάτοικοι της πολυκατοικίας τους. Καμιά φορά σκέφτομαι πως η καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία τους τούς κάνει ιδιόρρυθμους και εγωιστές. Κι είναι αυτός ο παράλογος εγωισμός που τους σπρώχνει να βλέπουν με μισό μάτι τους άλλους λογοτέχνες. Τους θεωρούν ανταγωνιστές; Θέλουν να προβάλλονται και να εξουσιάζουν; Κι αναρωτιέμαι γιατί και πού; Γι’ αυτό και οι συχνοί καβγάδες και οι φτυαριές θαψίματος. Έτσι, είναι στιγμές που αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν, πνευματικοί άνθρωποι με τέτοιες ικανότητες, οι οποίοι δημιούργησαν σημαντικό έργο που χαίρεσαι να το διαβάζεις, μπορούν να συμπεριφέρονται τόσο μικρόψυχα. Δεν είναι όλοι· υπάρχουν και ορισμένοι, λίγοι, πολύ λίγοι δυστυχώς, που χαίρομαι να τους διαβάζω και να τους έχω φίλους.