Επιστολές στη Νίκη Καραγάτση και τον Παντελή Βούλγαρη

Τι λέει το όνομα Χριστίνα Τσίγκου σήμερα στους Έλληνες; Επειδή το πιθανότερο είναι να μη λέει τίποτε, ενώ θα έπρεπε να συνεχίζει να λέει πάρα πολλά, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία τα γράμματά της στη ζωγράφο Νίκη Καραγάτση και στον σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη για να θυμηθούμε αυτή την αιθέρια καλλιτεχνικά ύπαρξη, ηθοποιό και σκηνοθέτιδα, που οι επιλογές της όμως ήταν συμπαγείς σαν γρανίτης. Έλκοντας την καταγωγή της από την Αίγυπτο, αντιλαμβάνεσαι αμέσως τα ενδιαφέροντά της, φτάνει να σημειωθεί ότι σύζυγός της υπήρξε ο ζωγράφος Θάνος Τσίγκος (50 χρόνια μετά τον θάνατό του παραμένει στα ύψη στο "χρηματιστήριο" της τέχνης) και σύντροφός της στη συνέχεια για πολλά χρόνια ο Γάλλος δοκιμιογράφος και εξαίρετος μελετητής της ελληνικής λογοτεχνίας Μισέλ Σονιέ. Η αδελφή της Ελπίδα υπήρξε σύζυγος του πολύ σημαντικού πεζογράφου της γενιάς του ’30 Θράσου Καστανάκη, ενώ στενή συγγένεια τις έδενε με τον επίσης αιγυπτιώτη ζωγράφο και καθηγητή στη σχολή Καλών Τεχνών Γιώργο Μαυροΐδη. Σημειώνουμε τα στοιχεία αυτά, όπως επίσης τη φιλία της με τον Οδυσσέα Ελύτη και τον Ανδρέα Εμπειρίκο -που της έχει βγάλει αριστουργηματικές φωτογραφίες-, για να δώσουμε μια ελάχιστη εντύπωση του κλίματος μέσα στο οποίο κινήθηκε πνευματικά η Χριστίνα Τσίγκου. Είναι άδικο, όμως, να υπογραμμίζουμε την αξία της μιλώντας για τις σχέσεις της με τους άλλους, όταν η ίδια υπήρξε μια τόσο διακριτή και διακεκριμένη καλλιτεχνική μονάδα, έστω και αν οι Έλληνες θεατρόφιλοι την γνωρίσανε σε σχέση με δύο μονάχα δουλειές της. Όταν σκηνοθέτησε τη δεκαετία του ’60 "Το τέλος του παιχνιδιού" του Σάμιουελ Μπέκετ στο ΚΘΒΕ, και κυρίως όταν ανέβασε το "Ω, οι ωραίες μέρες" του Μπέκετ επίσης, για πρώτη φορά το 1966 στο θέατρο "Βεργή" και δεύτερη στο θέατρο "Αθηνά" το 1972. Μα, με τόσο λίγα στοιχεία πώς μπορεί να χαρακτηρίζεται σπουδαία; Αν η η Τσίγκου υπήρξε σπουδαία δεν είναι μόνο γιατί έπαιξε σημαντικούς ρόλους σε ταινίες Ευρωπαίων σκηνοθετών, ή γιατί έκανε πολύ θέατρο, κυρίως στη Γαλλία. Είναι γιατί δεν ήξερε να κεφαλαιοποιεί όσα θαυμαστά και αν έκανε οπουδήποτε στον κόσμο.