Η σταχτιά γυναίκα

Η Σταχτιά γυναίκα Το πρώτο θεατρικό έργο του Χρηστομάνου είναι το συμβολιστικό ονειρόδραμα Die graue Frau, που θα μεταφραστεί τριανταέξι χρόνια αργότερα και στα ελληνικά. Η σταχτιά γυναίκα είναι ένα μονόπρακτο σε έξι σκηνές, επενδυμένο με τέσσερα πρελούδια του Σοπέν (τα υπ. ’ αριθμό 3, 15 και 20, στην αρχή, και 4, στο τέλος), με εκτενείς μονολόγους, με αφηγηματικά και περιγραφικά εδάφια, λεπτομερείς σκηνικές οδηγίες, ακόμα και επεξηγηματικά χωρία του συγγραφέα και εντοπίζεται ένα ευρύ αυτοβιογραφικό υπόστρωμα. Ένα νεαρό ζευγάρι κάθεται μπροστά στο παράθυρο του αρχοντικού σπιτιού του ρεμβάζοντας το ηλιοβασίλεμα. Συνομιλούν για την εσωτερική επικοινωνία των φυτών και τη σχέση της ζωής με το όνειρο· όταν η συζήτηση στρέφεται σε προσωπικά ζητήματα, φανερώνεται μια βαθιά υπαρξιακή θλίψη που διακατέχει την Αγλαΐα και εκδηλώνεται με έντονες ψυχικές μεταπτώσεις, με σκοτεινά προαισθήματα, με αντιδράσεις σχεδόν νευρωτικές. Αυτό που διαλύει τα σύννεφα είναι η αναφορά στο παιδί τους, που αντιπροσωπεύει την ομορφιά της σχέσης τους. Μαζί όμως με το παιδί, αναφέρεται και μια παράξενη γυναίκα, που την αποκαλούν «σταχτιά» και που θα αναλάβει τη φύλαξη του παιδιού. Η ίδια είναι χήρα και έχει χάσει το δικό της παιδί, όταν από δικό της λάθος έπεσε από το τέταρτο πάτωμα και σκοτώθηκε.