Η ναυμαχία της Ναυπάκτου

"Έτος αφοά (1751)... όλοι οι χριστιανοί εξωμολογήθηκαν και εμετάλαβαν τα άχραντα μυστήριαν, και εκίνησαν να έλθουν δια την αρμάδα την τούρκικην και εκείνην εγύρισεν και εμπήκεν μέσα εις την Ναύπακτον. Και εις τας επτά Οκτωβρίου μηνός, ημέρα Κυριακή, εβγήκεν η αρμάδα των Χριστιανών εκ την Κεφαλλονίαν... και η αρμάδα η τούρκικην εβγήκεν εκ την Ναύπακτον, και ανταμώθηκαν εις το νησί των Κουτζουλάρων. Εις τας τρεις ώρας της ημέρας εσμίξαν οι αρμάδες οι δύο και εδόθη ο πόλεμος ο θαυμαστός και ο μέγας. Και η δύναμις του αυθεντός του κυρίου ημών Ιησού Χριστού και Θεού και η πρεσβείαν της παναγίας Θεοτόκου και πάντων των αγίων ενίκησαν οι Χριστιανοί και εκατέκοψαν και ετρόπωσαν και επήραν πολλήν αρμάδα των Αγαρηνών... (Απόσπασμα από χρονικό της εποχής της Ναυμαχίας. Σπ. Λάμπρου, "Βραχέα Χρονικά", Αθήναι 1932, αρ. 43, σ. 57).