Η μουσική παράδοση της ζακυνθινής εκκλησίας

[...] Στα μέσα της δεκαετίαs του '60 δίδαξε για μερικούs μήνες μουσική στο Γυμνάσιο Ζακύνθου ο σύνθετης Μιχάλης Αδάμns. Στο διάστημα της εκεί παρaμονής του ολοκλήρωσε την καταλογογράφηση των βυζαντινών μουσικών χειρογράφων της βιβλιοθήκης του Παναγιώτη Γριτσάνη, που είχε ξεκινήσει στην περίοδο του μεσοπολέμου ο Διονύσιοs Παπαγιαννόπουλος. Στην επιστροφή του από τη Ζάκυνθο ο Αδάμns μου εξεθείασε το Ζακυνθινό Μέλος, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι, καθώς το άκουγε, του θύμιζε την κλασική βυζαντινή μουσική περισσότερο απ' ό,τι το Nεoβυζαντινό Μέλοs που κυριαρχεί σήμερα στο πανελλήνιο. Αλλά μου εξομολογήθηκε ότι δεν βρήκε πουθενά χειρόγραφά του κι ούτε πρόλαβε να ηχογραφήσει n να καταγράψει μερικά έστω δείγματά του. Κι εξέφρασε παράλληλα την ελπίδα ότι κάποτε θα βρω εγώ τον καιρό να ερευνήσω αυτό το θέμα σε βάθος. Η ευκαιρία μου δόθηκε μετά από περίπου 20 χρόνια και οι καρποί των ερευνών μου βρίσκονται συγκεντρωμένοι σ' αυτήν εδώ την ανθολογία. Οι μελωδίες που ακολουθούν μαζεύτηκαν ανάμεσα στο 1984 και το 1992. Κάποιες τις βρήκα σε χειρόγραφα γραμμένα στη βυζαντινή παρασημαντική και τις μετέγραψα στο πεντάγραμμο. Μερικές -πιο λίγες- τις εντόπισα σε χειρόγραφα ορνιθοσκαλισμένα στο πεντάγραμμο και τις αποκρυπτογράφησα. Και τις περισσότερες, αφού τις ηχογράφησα στη Χώρα της Ζακύνθου, το Καταστάρι, το Γερακαρίο και σ' άλλα μέρη του νησιού, τις κατέγραψα από τις κασέτες μου στο πεντάγραμμο. [...] Μάρκος Δραγούμης