Η Κυπριακή Εθνογραφική Συλλογή του Μουσείου Μπενάκη

Πρόκειται για την πρώτη ολοκληρωμένη δημοσίευση των 116 αντικειμένων που απαρτίζουν την κυπριακή ενότητα της πλούσιας εθνογραφικής συλλογής του Μουσείου Μπενάκη. Ο συστηματικός αυτός κατάλογος παρουσιάζει σύμφωνα με τις νεότερες απαιτήσεις της επιστημονικής μεθόδου όλα τα εκτεθειμένα και αποθηκευμένα έργα κυπριακής παραδοσιακής τέχνης που έχουν αποθησαυριστεί στο Μουσείο στο διάστημα των 80 χρόνων από την ίδρυσή του. Στη συλλογή εκπροσωπούνται κυρίως η υφαντική, η κεντητική και οι χειροποίητες παραδοσιακές φορεσιές της Κύπρου. Τα μισά σχεδόν από τα αντικείμενα είναι κεντήματα -κάποια ανήκουν στα παλαιότερα γνωστά διεθνώς εργόχειρα του νησιού- και δαντέλες. Σημαντικό τμήμα αποτελούν οι ενδυμασίες: ανδρικές και γυναικείες από την Καρπασία, αστικές φορεσιές τύπου Αμαλίας και νεότερες από τη Λύση. Η συλλογή αριθμεί επίσης 16 κοσμήματα, καθώς και μεμονωμένα δείγματα κεραμικής, ξυλογλυπτικής, δερματοτεχνίας και χαρακτικής σε νεροκολοκύθες. Καθοριστικές για την αξιολόγηση της κυπριακής συλλογής του Μουσείου είναι τόσο η παλαιότητα αντικειμένων τα οποία περιλαμβάνονταν σε συλλογές που είχαν συγκροτηθεί στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, όσο και η προέλευση πολλών δειγμάτων από κατεχόμενες, μετά την τουρκική εισβολή του 1974, περιοχές του νησιού. Ας σημειωθεί ότι τα περισσότερα από τα έργα της συλλογής προσφέρθηκαν στο Μουσείο από Έλληνες και Κύπριους δωρητές, ανάμεσα στους οποίους ξεχωριστή θέση κατέχει η αρχαιολόγος και πρωτοπόρος λαογράφος Αγγελική Πασχαλίδου-Πιερίδου (1918-1973). Στην παρούσα έκδοση η καθηγήτρια Λαϊκής Τέχνης και Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ευφροσύνη Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου, η οποία έχει στο βιογραφικό της σημαντικές μελέτες για τον παραδοσιακό πολιτισμό, δημοσιεύει το απόσταγμα της μακροχρόνιας επιστημονικής έρευνας που αφιέρωσε στην κυπριακή συλλογή του Μουσείου. Το υλικό παρουσιάζεται κατά κατηγορίες, στις οποίες εισάγει τον αναγνώστη σχετικό κείμενο. Κάθε αντικείμενο συνοδεύεται από φωτογραφία και εκτενές λήμμα, που περιλαμβάνει περιγραφή, τυπολογικό και τεχνοτροπικό σχολιασμό, διαστάσεις, προέλευση, αν είναι καταγεγραμμένη στο αρχείο του Μουσείου, όνομα του δωρητή ή του ατόμου από το οποίο αγοράστηκε, δημοσιεύματα που το αναφέρουν. Ο τόμος εμπλουτίζεται με χάρτες του νησιού, γλωσσάριο των ιδιωματικών κυπριακών λέξεων που δημοσιεύονται στο βιβλίο, ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία.