Γέννηση και εξέλιξη της ακολουθίας του μοναχικού σχήματος κατά τους Δ΄-Ζ΄ αιώνες βάσει αγιολογικών πηγών

Η παρούσα εργασία αναφέρεται στην Ιστορία της εισόδου στον μοναχικό βίο κατά τους δ΄-ζ΄ αι., χρονική περίοδο κατά την οποία δεν έχουμε ακόμα λειτουργικές πηγές. Η ενασχόλησή μας με τις Αγιολογικές κυρίως πηγές, στις οποίες συχνά συναντούσαμε περιπτώσεις προσελεύσεως στον μοναχικό βίο, μας ώθησε στην ad hoc μελέτη τους, με σκοπό να διασαφηνίσουμε τα της εισόδου στη μοναχική πολιτεία κατά την εποχή της γεννήσεως και θεμελιώσεώς της. Άλλο γεγονός πού, επίσης, μας παρακίνησε στη μελέτη αυτού του θέματος ήταν οι απόψεις που εκπροσωπούνται στις μέρες μας από διάφορους κληρικούς και ερευνητές. Σύμφωνα με τις απόψεις αυτές, ο ρασοφόρος μοναχός μετά την τέλεση της "Ακολουθίας εις Ρασοφορούντα" όχι μόνο δεν θεωρείται τέλειος μοναχός, αλλά δεν θεωρείται καν μοναχός. Επίσης, συχνά υποστηρίζεται ότι ο μικρόσχημος μοναχός δεν έχει μοναχική τελειότητα. Αυτές και άλλες παρόμοιες απόψεις μας ώθησαν στη διερεύνηση της ουσίας του μοναχισμού και ιδιαιτέρως του σημείου εκείνου ή του κριτηρίου μετά το όποιο μπορεί να χαρακτηρίζεται κάποιος μοναχός. Αν επιτύχαμε στον συγκεκριμένο στόχο της έρευνάς μας, δηλαδή να φωτίσουμε το σημείο που ορίζει την είσοδο στον μοναχισμό στις αρχές της μοναχικής ιστορίας, θα έχουμε την ικανοποίηση ότι προσφέραμε τόσο στην ουσία της κτήσεως της μοναχικής ιδιότητος όσο και στη διαχρονική ενότητα της σχετικής διαδικασίας. Γιατί είναι δυνατόν να παραλλάσσει η τυπική διάταξη των Ιερών Ακολουθιών, της χειροτονίας, της εισόδου στον μοναχικό βίο, της βαπτίσεως κ.λπ. με την πάροδο των αιώνων, η ουσία τους, όμως, και τα κριτήρια της κτήσεως αυτών των ιδιοτήτων παραμένουν αναλλοίωτα. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)