Θεμελίωση μιας γενικής θεωρίας της μετάφρασης

Η δυνατότητα πρόσβασης των μεταφραστών και διερμηνέων τόσο των εν ενεργεία όσο και των εκπαιδευόμενων σε θεμελιώδη επιστημονικά πονήματα αποτελεί έναν παράγοντα ουσιώδους σημασίας για τη βελτίωση της μεταφραστικής και διερμηνευτικής αποτελεσματικότητας. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και η ανά χείρας μονογραφία των Γερμανών πανεπιστημιακών Καταρίνα Ράις και Χανς Γ. Βερμέερ «Θεμελίωση μιας Γενικής Θεωρίας της Μετάφρασης»· μάλιστα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι το συγκεκριμένο βιβλίο κατέχει περίοπτη θέση μεταξύ των κυριότερων μεταφρασεολογικών μελετών λόγω του ιδιαίτερα καινοτόμου και ανατρεπτικού χαρακτήρα του, καθώς εισήγαγε, στις αρχές τις δεκαετίας του 1980, τη λειτουργική προσέγγιση στη μεταφρασεολογία, ένα νέο επιστημονικό παράδειγμα, συμβάλλοντας σημαντικά στην εδραίωση της μεταφρασεολογίας ως νέου επιστημονικού κλάδου. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ο Βερμέερ αναπτύσσει το θεωρητικό πλαίσιο και τις βασικές αρχές της θεωρίας του Σκοπού ως μιας γενικής θεωρίας μεταφραστικής και διερμηνευτικής δράσης. Στο δεύτερο μέρος η Ράις εισάγει σε αυτό την κειμενοτυπολογική θεωρία της, συνθέτοντας με το πρώτο μέρος ένα συνεκτικό σύνολο. Τα πλεονεκτήματα της σύμπραξης αυτής είναι πολλά. Η εν λόγω σύμπραξη προσφέρει αποδέσμευση από την άγονη αντίληψη της μετάφρασης ως πράξης μετα/ανακωδικοποίησης δύο ταχυτήτων στο πλαίσιο της αναζήτησης «ισοδυναμίας» καθώς και από την αιώνια δυαδική αντιπαράθεση μεταξύ «πιστής/κατά λέξη» και «ελεύθερης/κατά νόημα» μετάφρασης· προσδίδει τη δέουσα σημασία στην πολιτισμική διάσταση της γλώσσας, των κειμένων και των κειμενικών λειτουργιών· τέλος, με την εστίαση στη μεταφραστική δράση, για πρώτη φορά ανυψώνονται ο μεταφραστής και ο διερμηνέας σε ειδικούς της διαπολιτισμικής επικοινωνίας. Η ανά χείρας ελληνική μετάφραση του σημαντικού αυτού βιβλίου απευθύνεται τόσο στο άμεσα ενδιαφερόμενο κοινό των (εκπαιδευόμενων) μεταφραστών και διερμηνέων, Mεταφρασεολόγων και λοιπών μελετητών όσο και σε όλους εκείνους τους αναγνώστες που γοητεύονται από τον πολυσύνθετο και «μαγικό» κόσμο της μετάφρασης και διερμηνείας.