Ο μαστός και οι παθήσεις του

Οι παθήσεις του μαστού αποτέλεσαν ένα σημαντικό τομέα στη δουλειά μου για παραπάνω από 30 χρόνια. Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει από την εποχή που ήμουν εκπαιδευόμενος χειρουργός. Ο ρυθμός με τον οποίο καινούργιες γνώσεις, αποτέλεσμα της βασικής και της κλινικής έρευνας, περνούν στην κλινική πράξη τα τελευταία χρόνια είναι καταιγιστικός. Ο μαστός είναι η συχνότερη εντόπιση καρκίνου στη χώρα μας και σχεδόν σε όλες τις λεγόμενες αναπτυγμένες χώρες. Είναι φυσικό, λοιπόν, η έρευνα για τον έλεγχο της νόσου αυτής να είναι ιδιαίτερα έντονη και πολλά πράγματα να αλλάζουν γρήγορα στην κλινική πράξη. Η πρώιμη διάγνωση με τη μαστογραφία και τη συστηματική εξέταση ασυμπτωματικών γυναικών, η μερική μαστεκτομή στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, η συστηματική συμπληρωματική θεραπεία που ακολουθούν όλες σχεδόν οι γυναίκες ασθενείς, η τεχνική του λεμφαδένα φρουρού, που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια και απαλλάσσει ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών με καρκίνο στον μαστό από το λεμφαδενικό καθαρισμό της μασχάλης και τις συνέπειες του, τα καινούργια φάρμακα, η καθαρότερη αναγνώριση της σχέσης ανάμεσα στον καρκίνο και τις καλοήθεις παθήσεις, η ανακάλυψη των υπεύθυνων γονιδίων για τον κληρονομούμενο καρκίνο του μαστού είναι μερικές από τις πολλές κατακτήσεις των τελευταίων ετών. Στο βιβλίο αυτό προσπάθησα να περιγράψω τη σύγχρονη αντίληψη πάνω σε όλες τις παθήσεις του μαστού. Το βιβλίο απευθύνεται στους φοιτητές και τους νεαρούς γιατρούς, αλλά ενδεχομένως μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο και στους ειδικούς. Ο σκοπός του συγγραφέα είναι να αναλύσει τις πρακτικές όψεις των παθήσεων του μαστού δίνοντας συγχρόνως ό,τι καινούργιο υπάρχει σε κάθε πεδίο, ακόμη και στη βασική έρευνα. Οι κύριες πηγές από τις οποίες αντλήθηκαν οι περισσότερες πληροφορίες αναφέρονται στο τέλος του βιβλίου. Σ? αυτές, βέβαια, πρέπει να προστεθούν εκατοντάδες άρθρα από σχετικά περιοδικά. Η βιβλιογραφία αποτελείται από άρθρα ανασκόπησης ή άρθρα κλινικών μελετών, που θεωρήθηκαν σημαντικά για κάθε κεφάλαιο και στα οποία μπορεί να καταφύγει ο αναγνώστης για καλύτερη και πληρέστερη μελέτη του θέματος. Αν και καταβλήθηκε ιδιαίτερη προσπάθεια να είναι όσο γίνεται πιο πρόσφατη και από προσιτές πηγές, όμως σε ορισμένες περιπτώσεις περιλαμβάνει άρθρα παλαιότερων ετών, επειδή κρίθηκαν σημαντικά και ιδιαίτερα αξιόλογα. Το βιβλίο έχει τα μειονεκτήματα της μονοσυγγραφικής περιγραφής και ανάλυσης θεμάτων, που έχουν σημαντική ποικιλία και αγγίζουν διαφορετικά πεδία και ειδικότητες. Από την άλλη μεριά, έχει τα πλεονεκτήματα του σταθερού ύφους, της ομοιόμορφης γλώσσας και την προσωπική ευθύνη για ό,τι παρατίθεται σ? αυτό. Θεωρώ ότι είναι στην πραγματικότητα συλλογική δουλειά. Πολλοί και εκλεκτοί συνάδελφοι, με αναγνωρισμένο κύρος και εμπειρία σε διαφορετικά πεδία, αφιέρωσαν μέρος από τον πολύτιμο χρόνο τους, για να διαβάσουν κεφάλαια και να κάνουν χρήσιμες παρατηρήσεις και υποδείξεις. Άλλοι πάλι μου παραχώρησαν διαφάνειες από το προσωπικό τους αρχείο. Όλους τους ευχαριστώ πολύ. Τελειώνοντας, θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον ομότιμο καθηγητή της χειρουργικής, ακαδημαϊκό και δάσκαλο μου, Δημήτριο Λαζαρίδη, που στάθηκε η αφορμή, όχι συνειδητά, για τη συγγραφή του βιβλίου αυτού. Επίσης, θεωρώ χρέος μου να αναφέρω τη συμβολή του εκδότη Ανδρέα Μιχάλη που χάθηκε τόσο πρόωρα και τόσο απρόσμενα. Ευχαριστώ τους συνεργάτες του, γιατί μαζί μ? αυτόν κατέβαλαν πολύ κόπο για την ευπρόσωπη έκδοση του βιβλίου αυτού, το Μιχάλη Σέμογλου για τις αισθητικές παρεμβάσεις του, και τη συνάδελφο χειρουργό Βάλια Βασιλάκη που βοήθησε σημαντικά στην επιμέλεια της έκδοσης. Τέλος, θέλω να εκφράσω και από τη θέση αυτή, την ευγνωμοσύνη, το σεβασμό και τις ευχαριστίες μου σε όλες τις γυναίκες ασθενείς μου, που για δεκαετίες μου εμπιστεύονται τα προβλήματα τους και στις οποίες είναι αφιερωμένο το βιβλίο αυτό. Dr. Χρήστος Μ. Σέμογλου Καθηγητής Χειρουργικής Α.Π.Θ.