Μια μαρξιστική κριτική στα καθεστώτα του κρατικού καπιταλισμού

Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τις καταρρεύσεις των καθεστώτων του κρατικού καπιταλισμού στην Ανατολική Ευρώπη. Τα κινήματα του 1989 δεν προέκυψαν από το μηδέν. Η ιστορία αυτών των χωρών από τη δεκαετία του 1950 σημαδεύεται από εργατικές εξεγέρσεις και επαναστάσεις. Η Πολωνία κατέχει ξεχωριστή θέση σε αυτή την ιστορία. Η εργατική τάξη βγήκε ξανά και ξανά στο προσκήνιο με εκρηκτικούς αγώνες: από την εργατική εξέγερση στο Πόζναν το 1956, το κίνημα του 1968, τις απεργίες του 1970-71 και 1976. Και βέβαια το συγκλονιστικό εργατικό κίνημα της Αλληλεγγύης στην Πολωνία το 1980-81. Η "Ανοιχτή Επιστολή στο Πολωνικό Εργατικό Κόμμα" που γράφτηκε στα μέσα της δεκαετίας του '60 από τους Γιάσεκ Κουρόν (1934-2004) και Κάρολ Μοτζελέφσκι (1937-2019) αποτέλεσε ένα κείμενο-ορόσημο σ' αυτή την πορεία. Ήταν μια οξυδερκής ανάλυση του πολωνέζικου κρατικού καπιταλισμού από την σκοπιά του μαρξισμού. Στην παγκόσμια έκρηξη του 1968 η Ανοικτή Επιστολή έγινε όπλο στα χέρια των χιλιάδων αγωνιστών και αγωνιστριών που αναζητούσαν δρόμους πέρα και σε σύγκρουση με τη σταλινική παράδοση βάζοντας τα θεμέλια μιας νέας επαναστατικής αριστεράς.