Κωνσταντίνος Ν. Κανελλάκης (1840-1916): Ο αυτοδίδακτος λόγιος της Χίου και η πολύπλευρη προσφορά του στο χιακό πολιτισμό

Ο Κ. Κανελλάκης, γεννημένος σε ένα από τα μεγάλα Μαστιχοχώρια, τα Νένητα, μαστιχοπαραγωγός και ο ίδιος, γνώριζε περισσότερα από κάθε άλλον ιστορικό του καιρού του για το προϊόν του τόπου του, παρέχοντας σπουδαίες πληροφορίες, στις οποίες παραπέμπουν όλοι όσοι ασχολούνται με την ιστορία της μαστίχας κατά την οθωμανική περίοδο. Πολυτιμότερα στοιχεία προέκυψαν από τα αδημοσίευτα χειρόγραφα που βρέθηκαν στη Βιβλιοθήκη "Κοραής". Χάρη στην ιδιαίτερη ευαισθησία του να αναζητά τις πηγές και την εκπληκτική του ικανότητα να διαβάζει δυσανάγνωστα κείμενα σώθηκαν εξαιρετικά σημαντικά στοιχεία, που φωτίζουν δημογραφικά, διοικητικά, οικονομικά, κοινωνικά και άλλα θέματα του ιστορικού δήμου των Μαστιχοχώρων με το μοναδικό στον κόσμο προϊόν τους, που καθόριζε σε μεγάλο βαθμό τη ζωή και τη μοίρα τους. Διέσωσε στο πρωτότυπο και σε δική του μεταγραφή το κατάστιχο που γράφτηκε το 1831, σε ένα ρημαγμένο τόπο, από τους επιζήσαντες του 1822, οι οποίοι προσπαθούσαν να ξαναοργανώσουν τη ζωή τους, και περιέχει τον ακριβή φόρο σε μαστίχα, τον οποίο πλήρωνε ονομαστικά κάθε μαστιχοκαλλιεργητής ανά χωριό. Ιδιαίτερα διαφωτιστικά είναι και τα στοιχεία με τους νέους όρους για το καθεστώς της μαστιχοκαλλιέργειας μετά την κατάργηση του τουρκικού μονοπωλίου και τα συμφωνητικά μεταξύ παραγωγών και εμπόρων, που μέχρι σήμερα δεν ήταν γνωστά. Εκτός από όσα διέσωσε, αγωνίστηκε και ο ίδιος για τη βελτίωση των συνθηκών των σκληρά εργαζομένων παραγωγών της μαστίχας.