Η εμπράγματη φαντασία

Ένα βιβλίο, για να είναι κανονικό βιβλίο, πρέπει να αρχίζει από το μηδέν και να καταλήγει στο μηδέν: έτσι γίνεται ολοκληρωμένο και αυτοτελές εφόσον δεν αφήνει δικό του τίποτε πίσω και τίποτε εμπρός. Aυτό εδώ το βιβλίο δεν είναι ένα βιβλίο κανονικό: δεν αρχίζει από το μηδέν, αρχίζει από το πολυάριθμο, καταλήγει όμως σε ένα άλλου είδους μηδέν, αρχίζει κλειστό και τελειώνει ανοιχτό, αρχίζει πλήρες και καταλήγει άδειο: αυτό το ανοιχτό και άδειο είναι το δικό του μηδέν, κι αυτό το μηδέν είναι η πραγματική αρχή του. Tο βιβλίο αυτό αρχίζει εκεί όπου τελειώνει. Στο τέλος του είναι η αρχή του, όχι όμως μία αρχή που προϋπήρξε, δεν έχουμε δηλαδή μία επάνοδο στην αρχή ή μία επανάληψη αρχής, αλλά μία νέα, ανέκδοτη αρχή, μία αρχή προπαντός άγνωστη, μη προβλέψιμη και μη προδιαγεγραμμένη. Tο βιβλίο αυτό, λοιπόν, διαβάζεται προκειμένου να αρχίσει να διαβάζεται αφού ήδη έχει διαβαστεί, έτσι, ο αναγνώστης αφήνει πίσω του ό,τι τον έκανε να πιστέψει, ως την ύστατη σελίδα, πως ήταν αναγνώστης μιας γραφής την οποία του παρέδωσε ο συγγραφέας της για να αρχίσει την ανάγνωσή της και να την τελειώσει, κι αρχίζει την ανάγνωσή της αφού την έχει πια τελειώσει. Eπομένως, η πραγματική ανάγνωση αυτού του βιβλίου, όπως κι η πραγματική γραφή του, ξεκινάει εκεί όπου ο συγγραφέας έχει γράψει ό,τι έχει γράψει, κι όπου ο αναγνώστης δεν έχει πια τίποτε άλλο να διαβάσει, κι αφήνονται ο πρώτος στο άγραφο κι ο δεύτερος στο ανάγνωστο. Έτσι μόνο βρίσκει αυτό το βιβλίο την ολοκλήρωση και την αυτοτέλειά του.