Κουπιά και φτερά

Αναλύοντας για πρώτη φορά από κοινού τον μύθο της Οδύσσειας στη λογοτεχνία και στον κινηματογράφο του 20ού αιώνα (στον Joyce, στον Pound, στον Rilke, στον Pascoli, στον Σεφέρη, αλλά και στον Godard και στον Kubrick), η παρούσα μελέτη επιχειρεί να ρίξει νέο φως στην ποιητική του μοντερνισμού, η οποία, παρεμπιπτόντως, δεν επιλέγει τυχαία τον μύθο της Οδύσσειας για να εκφραστεί. Η μελέτη εξετάζει αντικριστά λογοτεχνικές και κινηματογραφικές διασκευές του μύθου της Οδύσσειας, όπως αυτές εμφανίζονται την εποχή του ευρωπαϊκού μοντερνισμού, ανιχνεύοντας τα κοινά τους σημεία - αλλά και τις διαφορές τους. Καταρχήν, η κατοπτρική ανάγνωση αποκαλύπτει τη θεματική ανατροπή του μύθου, κυριολεκτικά μια σειρά από "ανάποδες Οδύσσειες": τώρα, ο Οδυσσέας αναπαρίσταται ως αντιήρωας· ο νόστος αποδεσμεύεται από την κεντρομόλο κίνησή του (προς την Ιθάκη) και παραχωρεί τη θέση του σε μιαν άνευ στόχου περιπλάνηση· το φάντασμα του Ελπήνορα, του άλλοτε άσημου συντρόφου, επιστρέφει, με άλμα αιώνων, για να διατυπώσει ρητά μια προειδοποίηση και, προπάντων, να θέσει εκ νέου το ζήτημα της ιστορίας και του δικαίου· κι οι "λίγειες" Σειρήνες δεν έχουν να πουν ή να τραγουδήσουν τίποτε πια, απεναντίας σιωπούν, παραπέμποντας σε μια γλωσσική και, ευρύτερα, αισθητική κρίση. Συγχρόνως, όλες αυτές οι Οδύσσειες προβαίνουν στην ανατροπή της (παλαιότερης) μορφής. Πειραματίζονται τολμηρά, χωρίς να φοβούνται να δείξουν τις περιπέτειες της κατασκευής τους, τις "δυσπλασίες" τους, τη δική τους καλλιτεχνική "Οδύσσεια" εντέλει.