Ερωτόκριτος

O ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ αναγνωρίζεται σαν κλασικό έργο της νέας ελληνικής λογοτεχνίας, ως το ωραιότερο λυρικό αφηγηματικό ποίημα που γράφτηκε σε γλώσσα νεοελληνική. Ο Ερωτόκριτος, το αριστούργημα της ώριμης Κρητικής λογοτεχνίας του 16ου και 17ου αιώνα, είναι θαυμαστός και μόνο για την αντοχή του στο χρόνο. Γράφτηκε πριν από τέσσερις αιώνες, στη βενετοκρατούμενη Κρήτη – κι από τότε ακτινοβολεί. Αρχικά η κυκλοφορία του έγινε σε χειρόγραφα, και περιορίστηκε σ’ έναν κύκλο καλλιεργημένων αστών του νησιού. Ύστερα ακολούθησε τους Κρητικούς που κατέφευγαν στα Επτάνησα μετά την οθωμανική κατάκτηση της Κρήτης, το 1669 – πάντα χειρόγραφος. Τυπώθηκε για πρώτη φορά στη Βενετία, το 1713, καθώς η πλούσια χειρόγραφη διάδοσή του δεν έφτανε, προφανώς, να καλύψει τη ζήτηση. Αυτό είναι ενδεικτικό. Oι δέκα χιλιάδες στίχοι του Βιτσέντζου Κορνάρου δεν γράφτηκαν για να παίζονται –μ’ όλο που κι έτσι, στο πάλκο, αγαπήθηκε ο Ερωτόκριτος– αλλά για να διαβάζονται. Το σημαντικότερο, και το πιο υποψιαστικό για το μέγεθος της συμβολής τού Ερωτόκριτου στην αναγέννηση της ελληνικής γλώσσας και συνείδησης: η διάδοσή του περισσότερο κι απ’ την ανάγνωση στηρίχτηκε στην αποστήθισή του.