Ερωτόκριτος

Η παρούσα έκδοση έρχεται να αναδείξει ένα ξεχωριστό χειρόγραφο του 1787, με μια ιδιαίτερα ελκυστική σε σημασία εικονογράφηση του ποιήματος του "Ερωτόκριτου". Πρόκειται για το μοναδικό σωζόμενο χειρόγραφο με χρωματιστές μινιατούρες, που ανήκει στο τμήμα σπανίων χειρογράφων της Βιβλιοθήκης της Ρουμανικής Ακαδημίας. Παρά την πληθύ των φιλολογικών μελετών γύρω από την καταγωγή και τη γνησιότητα του ποιήματος του Βιτζέντζου Κορνάρου για τον "Ερωτόκριτο", από Έλληνες και ξένους μελετητές, η παρούσα έκδοση εστιάζει την προσοχή της όχι στο κείμενο αλλά στην εικόνα. Μια εικόνα που, αν και είναι συνδεδεμένη με τη μετάφραση του ποιήματος στα ρουμανικά, έχει να πει περισσότερα ίσως, πέραν του μελοδράματος, στο χώρο της αισθητικής αποτύπωσης του φαναριώτικου Ελληνισμού. Ενός Ελληνισμού που συνέβαλε τα μέγιστα στην ελληνική παιδεία -αρχαία και βυζαντινή- του βαλκανικού κόσμου. Αυτή η σπάνια σε ευρηματικότητα και πλούτο λαϊκή ζωγραφική αντανακλά την ευρύτερη πολιτιστική και αισθητική κατεύθυνση της εποχής, κατά την οποία, παρά την οθωμανική κυριαρχία, επεκράτησε η ελληνική γραμμή των γραμμάτων, μέσα από την εκπαίδευση, τα βιβλία και την τέχνη, στον τότε "ενιαίο" χώρο των Βαλκανίων. Το παραπάνω γεγονός δε θα μπορούσε καμιά άλλη μορφή τέχνης να το διανθίσει, παρά η ύπαρξη αυτής της εικόνας που προέρχεται προσχηματικά από τον "Ερωτόκριτο", αλλά ουσιαστικά καταγράφει πολλά γνωρίσματα ενός κατακερματισμένου Ελληνισμού. Από τα πιο γνωστά δημώδη βιβλία του 18ου αιώνα στην Ελλάδα και στη Ρουμανία υπήρξαν ο "Χρονογράφος" των Ψευδό-Δωροθέου και Κιγάλα και ο "Ερωτόκριτος" του Κορνάρου. Ο γνωστός λόγιος και μοναχός της εποχής Καισάριος Δαπόντε, αναφερόμενος στην ευρύτερη διάδοση του κρητικού έπους στη Ρουμανία, έγραφε στα τέλη του 18ου αιώνα: "Και επαινούνται δυνατά, και τα συγγράμματα τους πολλοί τα έχουν, τα βαστούν εις τα προσκέφαλα τους, μάλιστα τον Ρωτόκριτον, όστις και ετυπώθη ως τώρα τέσσαρες φορές ...". [...]