Ψυχολογία των ενεργών μειονοτήτων

H θεωρία της μειονοτικής επιρροής του Serge Moscovici αποτελεί πρότυπο ανάδυσης μιας ενεργού μειονότητας: πρωτότυπη και μη συγκρίσιμη λόγω διαφορετικής στόχευσης σε θεωρητικό και ιδεολογικό επίπεδο, προκαλεί πολυεπίπεδη σύγκρουση με το επιστημονικό κατεστημένο της εποχής, ενώ ταυτόχρονα αναδεικνύει και φιλοδοξεί να εξηγήσει φαινόμενα ανεξερεύνητα μέχρι εκείνη τη στιγμή. Τρία πράγματα κάνουν εντύπωση διαβάζοντας αυτό το βιβλίο: Το πρώτο είναι πόσο βαθιά ήταν η τομή που επιχείρησε να κάνει ο Serge Moscovici με τη θεωρία του και κατ’ επέκταση πόσο έντονη ήταν η σύγκρουση που προκάλεσε στη διεθνή επιστημονική κοινότητα: τόσο σε γνωστικό, όσο και σε ιδεολογικό, ακόμα και σε πολιτικό επίπεδο. Το δεύτερο είναι η εκπληκτική διάρκεια των επιπτώσεων αυτής της τομής και των επιδράσεων της συνεπαγόμενης σύγκρουσης, δεδομένου ότι ακόμα και σήμερα μόνο αδιάφορους δεν αφήνει τους κοινωνικούς ψυχολόγους η θεωρία της μειονοτικής επιρροής. Το τρίτο σημείο είναι η αίσθηση ότι διαβάζεις ή βιώνεις μια αυτoεκπληρούμενη προφητεία. Όχι σαν κι αυτή που μελέτησε ο Festinger για το τέλος του κόσμου, αλλά μια άλλη που μάλλον αφορούσε τη γέννηση ενός καινούριου. Διαβάστε προσεκτικά τα συμπεράσματα όπου ο Moscovici συνοψίζει αριστοτεχνικά τις θεμελιώδεις αρχές της θεωρίας του και τα βασικά ερευνητικά του ευρήματα, αναστοχάζεται πάνω σ’ αυτά, επισημαίνει τα θεωρητικά κενά και τις μεθοδολογικές ατέλειες της δουλειάς του, σχεδιάζει τα επόμενα ερευνητικά βήματα που πρέπει να γίνουν και προβλέπει τι μέλλει γενέσθαι στον χώρο της κοινωνικής επιρροής τα επόμενα πολλά χρόνια. Τα πολλά αυτά χρόνια πέρασαν και οι προβλέψεις του Serge Moscovici επαληθεύτηκαν σχεδόν στο σύνολό τους, όπως πολλοί από τους προβληματισμούς του εξακολουθούν να είναι επίκαιροι.