Ευάλωτες κοινωνικές ομάδες

Παρά το γεγονός ότι σήμερα οι επιστήμες έχουν σημειώσει τεράστια άλματα, οι ομάδες των ευπαθών ατόμων είναι πολύ περισσότερες, όσο ποτέ άλλοτε. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν δεχτεί απορριπτικές συμπεριφορές από τους συνανθρώπους τους. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η παραπληροφόρηση από τη μια μεριά και οι ανεπαρκείς γνώσεις από την άλλη αποτελούν τις βασικές αιτίες που οδηγούν στον κοινωνικό αποκλεισμό των ατόμων, με μεγαλύτερη συνέπεια τη βίωση του αισθήματος της μοναξιάς. Είναι λυπηρό, τα παιδιά στο χώρο του σχολείου να βιώνουν το αίσθημα της μοναξιάς και ιδιαίτερα εκείνα που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες. Οι διαπροσωπικές σχέσεις τους είναι περιορισμένες, καθώς είναι τα λιγότερο κοινωνικά αποδεκτά. Συνηθίζεται νεαρά άτομα που απορρίπτονται συνεχώς να παρουσιάζουν αντικοινωνικές, αποκλίνουσες συμπεριφορές. Η εκπαιδευτική πολιτική του κράτους επιδιώκει να αλλάξει τις στάσεις, τις αξίες, τις νοοτροπίες των πολιτών έναντι των ευπαθών ομάδων μέσω των διδασκόμενων, σχολικών μαθημάτων. Ειδικότερα, μέσα από το μάθημα του εκπαιδευτικού, επαγγελματικού προσανατολισμού στοχεύει πρωτίστως οι μαθητές να αποκτήσουν την απαιτούμενη αυτογνωσία ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τις κάθε είδους δυσκολίες και παράλληλα να κάνουν τη σωστότερη δυνατή επαγγελματική τους επιλογή. Για τη δόμηση της πολιτικής και κοινωνικής ταυτότητας των πολιτών το μάθημα της κοινωνικής και πολιτικής αγωγής καθιερώθηκε να διδάσκεται σε όλες τις τάξεις του δημοτικού και στη Γ΄ γυμνασίου. Καινοτομία στα αναλυτικά προγράμματα αποτελεί η εισαγωγή της διδασκαλίας της τοπικής ιστορίας διαθεματικά σε σχέση με το περιβάλλον. Εξίσου σημαντική θεωρείται και η συμμετοχή των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία. Άλλωστε, η κοινωνία κρατιέται από την οικογένεια, η οποία αποτελεί το πιο φυσικό κέντρο της αγωγής. Η πρώτη ενότητα έχει χαρακτήρα κοινωνικό. Εξετάζεται το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού με βάση τις ιδεολογικές και κοινωνικές του διαστάσεις όπως επίσης και οι επιπτώσεις του στην κοινωνική συνοχή. Ειδική αναφορά γίνεται για την κοινωνική πτυχή της μάστιγας του αιώνα, το AIDS και για τον αντίκτυπο που έχει στις διαφυλικές σχέσεις. Στη δεύτερη ενότητα προσεγγίζεται η έννοια του εκπαιδευτικού, επαγγελματικού προσανατολισμού από κοινωνικής και εκπαιδευτικής άποψης. Ταυτοχρόνως μελετάται η αναγκαιότητα, ο σκοπός και οι λειτουργίες του στα πλαίσια της σύγχρονης εκπαίδευσης. Θέματα τα οποία συνδέονται με το χώρο της εκπαίδευσης διαμορφώνουν το περιεχόμενο της τρίτης ενότητας. Παρουσιάζεται το φαινόμενο της κοινωνικής απόρριψης στο χώρο του σχολείου, ο ρόλος των γονιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, η εξέλιξη του μαθήματος της κοινωνικής και πολιτικής αγωγής από την περίοδο της μεταπολίτευσης έως τη νομοθετική μεταρρύθμιση του 2001,η συμβολή της διδασκαλίας της τοπικής ιστορίας στη διαμόρφωση της ιστορικής συνείδησης και τέλος προβληματισμοί και σκέψεις γύρω από περιβαλλοντικά ζητήματα. Η τέταρτη ενότητα κλείνει περικλείοντας τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές διαστάσεις των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες, με ξεχωριστή αναφορά στη δυσλεξία, και όταν μάλιστα αυτές συνοδεύονται από αισθητηριακές μειονεξίες. Γίνεται επιπλέον λόγος για τις μεθόδους πρόληψης των αναπηριών, την παραβατική συμπεριφορά και τη χρήση ουσιών εξάρτησης από τους εφήβους εν γένει.