Κώστας Γαβράς

Η ανά χείρας έκδοση, κατ' αρχάς, ελπίζουμε ότι θα μπορέσει να λειτουργήσει ως ένα εισαγωγικό εγχειρίδιο στον κινηματογράφο του Κώστα Γαβρά. Η πολιτική θεματολογία των ταινιών του, ωστόσο, και ο τρόπος με τον οποίο τις υποδέχθηκε κάθε φορά η κριτική, επέβαλλε να προσεγγίσουμε ταυτόχρονα με τις ταινίες και το πολιτικό κλίμα της εποχής που γυρίστηκαν, όχι "αγιογραφικά" αλλά όπως τουλάχιστον αυτό καθρεφτίστηκε στα κριτικά σημειώματα γι' αυτές. Έτσι εξηγείται, π.χ., η παρουσία κειμένων όπως αυτό της Σιμόν ντε Μποβουάρ, που μόνο παρεμπιπτόντως αναφέρεται στις ταινίες του Γαβρά, αλλά και άλλων κειμένων που είναι έως επικριτικά· οι ταινίες του Γαβρά, άλλωστε, προκαλούν τον δημόσιο διάλογο. Εκεί που δυσκολευτήκαμε ήταν να βρούμε αξιόπιστα κριτικά κείμενα για τον Γαβρά, ιδιαίτερα το διάστημα 1960-78, στα ειδικά κινηματογραφικά περιοδικά που κυκλοφορούν στη Γαλλία· όσα εντοπίσαμε, ήταν περισσότερο πολιτικές παρά κινηματογραφικές κριτικές. Η σχετικώς υπερβολική παράθεση κειμένων από το τ.χ. 35 του περ. "CinemAction", 1985, οφείλεται στο ότι αυτή είναι η πρώτη συγκέντρωση ψύχραιμων κειμένων για το έργο του Γαβρά, που να μπορούν να σταθούν στο χρόνο. Το γεγονός ότι οι ταινίες του συνεχίζουν να είναι αντικείμενο πολιτικών και ιδεολογικών συγκρούσεων, τέλος, εξηγεί και γιατί επιλέξαμε να αναδείξουμε για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό τη συζήτηση για τη θεωρηθείσα προκλητική αφίσα της τελευταίας ταινίας του Γαβρά, "Αμήν", προκρίνοντας ασφαλώς κείμενα που δεν υιοθετούν την έξαλλη ακροδεξιά ρητορική.