Xenia I, II (1964-1966)

Η συλλογή "Σάτουρα", το τέταρτο ποιητικό βιβλίο του Εουτζένιο Μοντάλε, στο οποίο περιλαμβάνεται η ενότητα των "Ξενία", συγκεντρώνει και συστηματοποιεί τα ποιήματα που γράφτηκαν στο διάστημα μεταξύ 1962 και 1970· το βιβλίο κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά από τον έγκριτο εκδοτικό οίκο Mondadori. Περιλαμβάνονται, συνολικά, εκατόν τρία ποιήματα, τα οποία χωρίζονται σε τέσσερις γενικές ενότητες. Πρόκειται για τα Ξένια I και II (ενότητα πρώτη και δεύτερη) και τη Σάτουρα I και II (ενότητα τρίτη και τέταρτη). Τα ονόματα των ενοτήτων είναι ενδεικτικά των θεμάτων που διαπραγματεύονται στα ποιήματα. Είναι συνθέσεις σύντομες οι οποίες αντλούν έμπνευση από φαινομενικά τυχαία γεγονότα, ασήμαντα, από φευγαλέες αναμνήσεις ή από διαλόγους του ποιητή και της γυναίκας του. Ο συναισθηματικός τόνος περνάει από την ειρωνεία στον θρήνο για την εν τέλει σύντομη ζωή και τον ξαφνικό θάνατο εκείνης. Η δε μορφή τους κινείται από τον διάλογο στο επίγραμμα. [...] (από τον Πρόλογο)