Alberto Moravia: Η απουσία του πατέρα

Παρότι έχουν περάσει εξήντα ολόκληρα χρόνια από το 1956, όταν «Ο Άγγλος Αξιωματικός» φιλοξενήθηκε στη Νέα Εστία, ο Μοράβια, ένας από τους πιο μεταφρασμένους Ιταλούς συγγραφείς, εξακολουθεί να κεντρίζει το ενδιαφέρον του Έλληνα αναγνώστη. Στο ανά χείρας βιβλίο, ο Χρήστος Πονηρός ξεκλειδώνει τo έργο του Ιταλού λογοτέχνη, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο -σύμφωνα και με τον Μοράβια- κλειδί: την Ψυχανάλυση. Έτσι, μέσα από το ζήτημα του Πατέρα προσεγγίζει την αδιαφορία, την πλήξη, το φύλο. Μια προσέγγιση που, ξεκινώντας από τις ενδοοικογενειακές και διαπροσωπικές σχέσεις, επεκτείνεται στην έλξη του ατόμου από τους φαντασιακούς-ψεύτικους, αλλά συνάμα γοητευτικούς πολιτικούς σωτήρες. Ο αναγνώστης μέσα από τις σελίδες του βιβλίου εξερευνά, με τον φακό της Ψυχανάλυσης, το πλούσιο λογοτεχνικό έργο του Μοράβια, ανακαλύπτοντας σε αυτό κάποιες συνήθεις αλλά παράλληλα ουσιώδεις πτυχές της καθημερινότητάς μας, όπως οι δυσκολίες που συνοδεύουν το πέρασμα του αγοριού στην εφηβεία, η εμμονή στο σεξ, η αμφιφυλία, η ερωτική ζήλεια ή ακόμα και η ηδονοβλεψία, καθώς και τα έκδηλα και λανθάνοντα ερωτικά τρίγωνα. Πτυχές που σκανδαλίζουν, όπως λέει ο Μοράβια, μόνο όσους δεν προσπαθούν να φτάσουν στην ουσία των πραγμάτων. Γεράσιμος Ζώρας, Καθηγητής Ιταλικής Λογοτεχνίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών "Τι είναι ένας πατέρας; [...] Πώς συμβαίνει και πώς αποτυγχάνει για τον καθένα το αίνιγμα του Πατέρα; [...] Ο Χρήστος Πονηρός προσεγγίζει το ερώτημα αυτό μέσα από το έργο του Alberto Moravia και προσφέρει στη σκέψη μας μία γνώση που απέκτησε μετά από μακριά πορεία [...]. Η εργασία του διακατέχεται από τη δέουσα αυστηρότητα της κλινικής σκέψης και ο λόγος του είναι τόσο ακαδημαϊκός όσο και σαφής και, ως εκ τούτου, προσιτός σε ένα ευρύτερο κοινό, πέρα από ειδικούς [...]. Συνδέει το έργο του Alberto Moravia με την ψυχαναλυτική κλινική, χωρίς να περιορίζει τον συγγραφέα ή τους ήρωες του έργου του σε κλινικές περιπτώσεις. Αντίθετα, τοποθετεί την επιθυμία στο έργο του Moravia και θέτει ερωτήματα. Διαβάζει το έργο του με την έννοια του σημαίνοντος, διαρθρώνοντάς το με ένα άλλο πεδίο. Ο Χρήστος Πονηρός, χωρίς δογματισμό, χωρίς να θέλει πάση θυσία να επιβάλει τη σκέψη του, αλλά ωστόσο με κλινική ματιά, μας δείχνει ότι το έργο του Moravia διαβάζεται, συγκινεί, προκαλεί τρόμο, λύπη, ευχαρίστηση, αλλά και προχωρεί πιο πέρα την Ψυχανάλυση". Λίσσυ Κανελλοπούλου, Ψυχαναλύτρια, Αν. Καθηγήτρια στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών