Βατόλακκος, οι ρίζες μας

Η Ιστορία καλύπτει σοβαρά και μεγάλα γεγονότα και συμβάντα, που επηρέασαν την πορεία μιας χώρας και ενός έθνους. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει και η τοπική ιστορία, η οποία, όταν καταγράφεται, συμπληρώνει και καθιστά πιο πλήρη, πιο ευσταθή και πιο ισχυρή την Ιστορία μιας χώρας και ενός έθνους. Με βάση την αρχή αυτή, αποφασίσαμε να εκδώσουμε το μνημειώδες έργο του δάσκαλου Τάσου Σταμπουλίδη "Βατόλακκος - Οι ρίζες μας". Και το ονομάζουμε ενσυνείδητα και όχι καθ' υπερβολήν μνημειώδες, γιατί στις 625 σελίδες του ο συγγραφέας, κατόρθωσε να συμπεριλάβει τα πάντα που αφορούν τους οικιστές του χωριού αυτού, τις πατρίδες τους, τον πολιτισμό τους, την ιστορία του νέου χωριού, καθώς και την ιστορία προσωπικοτήτων που έπαιξαν ρόλο σε κρίσιμες στιγμές της νεότερης ιστορίας του τόπου. Ο Βατόλακκος, δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Γρεβενών, που απέχει 12 χλμ. από τα Γρεβενά και 42 χλμ. από την Κοζάνη, πριν την Ανταλλαγή λεγόταν Ντοβράτοβο και οι κάτοικοι ήταν ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι, που αποχώρησαν από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στην Τουρκία το 1924. Οι σημερινοί κάτοικοι είναι όλοι πρόσφυγες από διάφορες περιοχές του Πόντου και της Μικρασίας. Το διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο των νέων οικιστών του Βατόλακκου, δεν στάθηκε εμπόδιο στη διαμόρφωση μιας ομοιογενούς κοινωνίας, γιατί τους ένωνε η κοινή ταυτότητα του Ελληνισμού της Ανατολής. Οι περιοχές καταγωγής των κατοίκων του Βατόλακκου είναι ο Δυτικός Πόντος (Αμάσεια, Σεβάστεια, Νεοκαισάρεια, Τοκάτη, Τσορούμ, Έρπαα, Σινώπη), η Προύσα, η Κιλικία, το Άργανα Ματέν και το Διάρμπεκιρ (Μπακίρ Ματέν). Όλοι με θλιβερές εμπειρίες από τις διώξεις των Τούρκων, αφού είναι απομεινάρια της πιο φοβερής Γενοκτονίας που δοκίμασε ο Ελληνισμός. Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές της έκδοσης, είναι η εκτενής αναφορά στο Αντάρτικο του Πόντου, που έγινε γιατί αρκετοί κάτοικοι του Βατόλακκου αποτελούσαν τον πυρήνα της ένοπλης αντίστασης στην περιοχή Έρπαα, όπου γράφτηκαν σελίδες ηρωικών αγώνων εναντίον των Τούρκων. Ο αγώνας και οι θυσίες τους είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστα στην Ελληνική ιστορία, αν και δεν υπολείπονται των αγώνων και των θυσιών του Ελληνισμού άλλων εποχών και περιοχών. Δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτε από τους ήρωες του '21, αφού πολέμησαν με το ίδιο πάθος και γενναιότητα εναντίον του ιδίου εχθρού, των Τούρκων. Στο ανά χείρας βιβλίο ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να διαβάσει και να μάθει άγνωστες λεπτομέρειες από επικές μάχες και θυσίες των ανταρτών του Πόντου, καθώς και στοιχεία για την προσωπικότητα και την εθνική προσφορά μεγάλων οπλαρχηγών όπως οι Μιχάλης Παπαδόπουλος, Ιωάννης Παυλόγλου, Αναστάσιος Αράπογλου, Γεώργιος Μεγαλομύστακας και Γεώργιος Χαραλαμπίδης, όλοι τους πρόγονοι των σημερινών κατοίκων του Βατόλακκου. Τέλος, επειδή ο επικός αγώνας των ανθρώπων αυτών στον Πόντο σκιάστηκε από τα γεγονότα του αδελφοκτόνου πολέμου στην Ελλάδα, εμείς με τις αναφορές μας προσπαθήσαμε να γεφυρώσουμε αντί να διευρύνουμε το χάσμα του αίματος, γιατί χωρίς συναδέλφωση και εθνική συμφιλίωση, δεν έχει μέλλον τούτος ο τόπος.