Μέρες και νύχτες

Για τους ηττημένους ενός πολέμου, η παύση των εχθροπραξιών δεν σημαίνει απαραίτητα το τέλος των δοκιμασιών, αλλά την απαρχή νέων, ίσως ακόμη σκληρότερων. Το τέλος του ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου βρίσκει τον Χούστο Γκαρθία εξόριστο, σε συνεχή περιπλάνηση, με μόνο σημείο αναφοράς τις τραυματικές μνήμες που επανέρχονται. Ο Χούστο Γκαρθία περνάει από το ισπανικό μέτωπο σε ένα στρατόπεδο προσφύγων στη νοτιοανατολική Γαλλία, όπου έχουν πεθάνει ή έχουν χάσει τα λογικά τους εκατοντάδες άνθρωποι. Στη συνέχεια καταφεύγει σε ένα Παρίσι περιπλανώμενων εξορίστων, που καταδιώκονται τόσο από την αστυνομία όσο και από τους παλιούς τους συντρόφους. Με το πλοίο «Sinaia» βάζει πλώρη για το Μεξικό, μαζί με άλλους 1.599 επιβάτες που έχουν χάσει τα πάντα εκτός από τη ζωή τους, χωρίς ωστόσο να έχουν κατορθώσει ν' απαλλαγούν από το παρελθόν τους. Από τον Χούστο μάς έχει μείνει το ημερολόγιό του· αυτές οι λέξεις που συνιστούν τη συγκλονιστική αφήγηση μιας περιπέτειας όπου η δυστυχία και το μεγαλείο συναντώνται σ' ένα κρίσιμο σημείο: τον αγώνα να μείνει αλώβητη η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Σ' αυτό το εντυπωσιακό μυθιστόρημα, ο Αντρές Τραπιέγιο βυθίζεται στα άδυτα της ανθρώπινης ύπαρξης· στη λαχτάρα του ανθρώπου να πιστέψει, να αγωνιστεί, να καλυτερέψει τον κόσμο. Σε τελική ανάλυση, στην ικανότητά του να παραμένει προσκολλημένος -ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν πια πολλοί λόγοι- σε κάποια ιδανικά, «που εξακολουθούν, παρά τα όσα συμβαίνουν γύρω μας, να είναι υψηλά και δίκαια».